Tímarit Máls og menningar - 01.09.1985, Page 127

Blómstrandi kvendýr
heild fleiri (mynd)eininga, sem stefna að tæmingu tiltekinna hugmynda-
bálka. Þannig byggjast vinnubrögð sumra listamanna á kerfisbundinni
mótun mismunandi „stafrófa“ eða verka raða (ef til vill að einhverju leyti
„persónuleg táknkerfi“) sem þeir geta síðan „vitnað í“ eftir þörfum.
Upplifun verka sem eru þannig ein hlið rannsókna á tilteknum hugmynda-
bálki nær ekki (nauðsynlegri) kjölfestu og fyllingu nema útfrá þekkingu á
grundvallandi „(mynd)stafrófum“. Vísir að viðhorfum í þessa átt í ís-
lenskri myndlist kom varla fram að marki fyrr en eftir 1970; fyrr var ekki
hugmyndalegur jarðvegur til staðar.
(7)
Kristján
Gudmundsson.
6X15 jafntíma-
línur, 1974; blátt
blek á þerripappír,
3 hlutar, hver30x
30 sm.
(8) Myndræn skrásetning, myndræn tilfinning. Eða: „Hvað er menning-
in (lífið) að segja við mig eða í gegnum mig?“ Um leið og „táknmál
menningarinnar“ er skrásett er það prófað og tekið sundur, teflt gegn eða
hrært samanvið graut persónulegra upplifana og hugrenninga. Þannig fær
myndverkið mál og öðlast sjálfstætt líf við sífellt óvænta margræðni. Um
leið og þessi myndlist (eins og raunar öll list í mismunandi mæli) gerir
kröfu til þekkingar og góðs myndforða, á hún á hættu að leiðast útí
„ræðuhöld“ eða skrautverk eða þá innantóm og gegnsæ stóryrði. Verk þar
sem „myndræn skrásetning“ (með skírskotunum í rýmið, hráefnið eða
samfélagið o.fl.) gegnir veigameira hlutverki en aðrir einstakir þættir
sýnast fyrst koma fram á seinni árum eða eftir 1975. Má þar nefna sum
verk þeirra Steingríms E. Kristmundssonar, Ingólfs Arnarsonar, Halldórs
Ásgeirssonar, Eggerts Péturssonar og fleiri; sem eiga það meira og minna
sameiginlegt að um leið og þau höfða til beinnar „sjónrænnar“ upplifunar
gera þau kröfu til tiltekinnar þekkingar, innsæis, tilfinninga eða jafnvel
sérstakrar kímnigáfu. Að horfa á slík verk eingöngu sjónrænt er í líkingu
við að virða fyrir sér fallega prentað ljóð án þess að lesa það.
389