Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.1992, Side 69

Tímarit Máls og menningar - 01.06.1992, Side 69
ar ráða í dráttlistinni. Listamenn sem eitt- hvað kveður að líða áfram í þeim vöku- svefni sem nær fram í óráðna framtíðina og aftur í myrkur fortíðarinnar um leið og hann er samtíð; þannig líða þeir sjálfir fram í næturdraumi dagsins sem býr eða þeir búa til á bak við lokuð augnalok, en eðlisávís- unin ratar sína leið að margræði formanna. En við erum engir listamenn, við viljum sjá veruleikann; okkur dettur í hug að myndin sé sambland úr reynslu listamanns- ins: hún er línur í mynd og drættir úr sögu sem málarinn hefur lesið í bemsku. Hananú! Sá sem málar ekki skynjanir úr bemsku sinni eða gefur öðrum hluta af þeirri séreign sinni getur aldrei orðið mikill á sínu sviði, segir Sigga frænka sem er bæði sál- og listfræðingur. Við heimtum sögulega skýringu! Hver veit nema málarinn hafi legið í sögum Jóns Trausta og lesið þetta sem bam: — Þegar leið á daginn, kom Setta í Bolla- görðum, en ekki Finnur. Setta var í skástu flíkunum sínum og iðaði öll af kæti og fleðuskap. Hana rak í rogastanz, þegar hún sá þau Þorstein og Jóhönnu, en lét þó ekki á undrun sinni bera. „En hvað það var gaman að hitta héma fólk frá Hvammi, — hí-hí-hí! Þorsteinn, ég var búin að hugsa þér þegjandi þörfina, þegar ég sæi þig, hí-hí-hí! Ekki nema það þó! Þú hefur fundið grenið mitt, — drepið tófukvikindisgreyið mitt og hirt hvolpana. Dæmalaus maður ertu, hí-hí-hí! Veistu ekki, að ég á allar tófur í heiðinni — þessar fáu, sem eftir eru — og öll greni eru grenin mín. Eg á heldur ekkert annað! Aumingja tófan mín! Eg grét, þegar ég frétti látið hennar! Mér þótti vænst um hana af öllum kvikindum. O, hún var svo skynug! hí-hí- hí! Ertu nú viss um, að hún hafi ekki verið kóngsdóttir í álögum? Ertu nú viss um, að það hafi ekki verið mannsaugu, sem hún leit upp á þig, þegar hún var að deyja? hí-hí-hí! Ég held, að þetta geti verið. — Heyrðu, heldurðu, að þú skytir mig, ef þú mættir mér í tófulíki? Já, það gerðirðu auð- vitað — og þættist gera landhreinsun, hí-hí- hí! Jæja, Þorsteinn minn, ég er nú stundum í tófulíki. Þú skalt vara þig á mér, því að ég er rammgöldrótt! Þó get ég aldrei brugðið Finni mínum í refslíki, hí-hí-hí! En ef þú skyldir skjóta mig einhvern tíma, þá bless- aður hirtu af mér skottið. Það er dýrgripur, því að því hefir aldrei verið dinglað framan í höfðingjana, hí-hí-hí!“' Æ, nei, ekki líkja myndinni okkar við sög- umar hans Jóns Trausta! heyri ég minn innri mann segja. Þarna stígur miklu heldur fram ævintýri sem er í senn biblíulegt og dæmisögukennt. Kannski erEvaþarna, for- móðir allra, og kannski er það ekki hali sem stendur aftur úr henni heldur felur högg- ormurinn sig að baki hennar. Við emm stödd í Paradís, hinu læviblandna andrúms- lofti upprunans — í hinu sanna, eðlis- bundna andrúmslofti listarinnar. Það andrúmsloft er í senn frásögn og þögn. Að þegja er að vekja hljóm í öðrum. Ef allt hefði legið í augum uppi hefði verið óþarfi fyrir okkur að reyna að ráða í táknin í myndinni sem við keyptum svo ódýrt. Hér er um að ræða mynd sem felur í sér skoðun: Karlmaðurinn er vera byggð á flatarmáls- fræði. Hann er einkum gerður úr hvössu formunum. Vesalingurinn gengur blindur eða með lokuð augun að brosandi mýkt forma sem af stendur dýrðarljómi sól- blómsins sem er mildur, þótt hann sé þegar til kastanna kemur miklu oddhvassari en form hans. TMM 1992:2 67
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118

x

Tímarit Máls og menningar

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.