Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.1992, Qupperneq 88

Tímarit Máls og menningar - 01.06.1992, Qupperneq 88
versjónum“, svo notað sé hnyttið orðalag Hallgríms Helgasonar í prýðilegum ritdómi (TMM 1992:1). Og besta persónusköpun í íslensku bókmenntaverki síðasta árs fædd- ist með þessum kúnstuga kaupamanni sem tíðkar að mæla spakmæli til lítillar stúlku um leið og hann rekur ofan í hana tunguna. Þetta verk Guðbergs er skrifað af mikilli kunnáttu, enda er fagmaður á ferð, en það er samsett úr nokkuð ósamstæðum köflum. Upphafskaflar verksins eru afar fagrir, stemmningsríkir og ljóðrænir. Þeir búa að undurfallegum og myndrænum náttúrulífs- myndum. Þar eru einnig næmar lýsingar á skynjun og hugleiðingum ungrar stúlku um samband lífs og náttúru. En eftir þá kafla liggur leiðin niður á við, allt þar til kemur að „kálf'skaflanum" sem á líkast til eftir að verða sígildur. Þar er trúlega kominn snilld- arlegasti bókmenntakafli þessarar vertíðar, beittur og fullur af kaldranalegri kímni. Hann er svo hittinn og hnyttinn að hann vekur í senn hlátur og hroll. Frásögnin af héraðsmótinu er hins vegar bæði ófyndin og klisjukennd og vinnur verkinu lítið gagn. Einstaka þætti hefði mátt vinna af meiri vandvirkni og má nefna frásagnir af óléttu og fóstureyðingu heimasætunnar sem eru í ruglingslegu samhengi. Lokakafli bókar- innar er áhrifamikill en þó er líkt og hann komi úr öðru verki, allt annars eðlis og virkar því eins og stflbrot. Svanurinn er mun gloppóttara verk en gagnrýnendur vilja vera láta, en einstaka þættir verksins standa vissulega undir miklu lofí því þeir búa að afburðaskáld- skap. *** Ég upplifði expressionismann í Þýskalandi og súrrealismann í Frakklandi. Hver hefur heyrt um það nú? Það eina sem lifir er vel skrifaður texti. Halldór Laxness (sjónvarpsviðtal) Innan íslenskrar skáldsagnagerðar er ríkjandi stefna sem kveður á um ákveðna fagurfræðilega úrvinnslu efnis ásamt léttleika í framsetningu. Það er þessi áberandi léttleiki sem gerir það að verkum að bókmenntaverk síðari ára eru læsileg og búa yfir umtalsverðu skemmtigildi. Þau skáldverk sem hér voru til umfjöllunar falla innan þessa ramma. Þau búa að ákveðinni fyrirmynd sem er aðeins ein af mörgum sem hægt er að notast við þegar semja á sögu. Þær eru til fleiri og það má ekki gleymast. Fjölbreytni í efnisvali og úrvinnslu er ætíð æskileg en ósk þess efnis þarf ekki (og á ekki) að byggja á einhliða fordæmingu á þeirri bókmenntastefnu sem er ríkjandi meðan sú stefna skilar af sér verkum sem hafa skáldskapargildi. Það er hægt að setja fram endalausar kröfur um að rithöfundar sinni ákveðnu efni eða einbeiti sér að ákveðnum boðskap en það verða aldrei annað en dægurkröfur. Þegar frá líður eru skáldverk metin út frá listrænu gildi. Efni þeirra skáldverka sem hér voru til umræðu er sótt víða að. Gyrðir Elíasson veidr sýn í hulda heima sem flest okkar vildu gjaman að væru sýnilegir berum aug- um. Kristín Omarsdóttir er í heimspeki- legum og stundum glettnislegum vanga- veltum um samskipti (eða samskiptaleysi) manna. Guðmundur Andri fliugar vanda tveggja kynslóða og kemst ekki að bjart- sýnni niðurstöðu. Guðbergur Bergsson seg- 86 TMM 1992:2
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.