Tímarit Máls og menningar - 01.03.1997, Side 21

Halldór Björn Runólfsson
Miðjan og Jaðarinn
Nokkur aðfaraorð um erlend erindi á Ráðstefnu um
myndlistargagnrýni í Norræna húsinu, haustið 1996
Dagana 19. til 21. september var efnt til ráðstefnu um myndlistar-
gagnrýni í Norræna húsinu. Að ráðstefnunni stóðu auk Norræna
hússins, Myndlista- og handíðaskóli íslands, Kjarvalsstaðir, Ný-
listasafnið, Hafnarborg og SÍM, Samband íslenskra myndlistarmanna. Aðrir
stuðningsaðilar við ráðstefnuna voru PRO HELVETIA, Menningarráð Sviss;
Goethe Institut, Menningarráð Þýskalands; Sendiráð Norðurlandanna í
Reykjavík, Café Sólon íslandus og Gallerí Fold. Þetta mun vera fyrsta alþjóð-
lega ráðstefnan um myndlistargagnrýni sem haldin er hér á landi og má
þakka Torben Rasmussen, forstöðumanni Norræna hússins, hugmyndina.
Eftir stutt kynni af innviðum íslenskrar myndlistargagnrýni taldi Rasmussen
ekki vanþörf á krufningu geirans með tilliti til bágrar stöðu, flatneskjulegs
inntaks og takmarkaðra áhrifa hans. í samræðum sínum við nokkra fulltrúa
frá helstu liststofnunum höfuðborgarsvæðisins viðraði Torben Rasmussen
þann möguleika hvort ekki mætti efna til ráðstefnu um íslenska myndlist-
arrýni þar sem farið væri rækilega í saumana á fyrirbærinu og faglegri stöðu
þess.
Á fundum með Rasmussen barst talið fljótlega að meginvanda íslenskrar
listrýni, vettvangsþurrðinni, en viðstaddir voru nær einróma um að tilfinn-
anlegur skortur á faglegu riti um myndlist stæði brýnni umræðu í landinu
helst fyrir þrifum. Frá því íslensk myndlist sneri vörn í sókn eftir meir en
þriggja alda hnignun hefur hana ekki vantað faglega framtakssemi.1 Það er
á umræðustiginu sem hún hefur alltaf verið í skötulíki. Þrátt fyrir nokkrar
tilraunir til útgáfu myndlistartímarits, af hverjum Birtingur var langlífastur
og áhrifamestur, fer því fjarri að heildstæðs, samhangandi upplýsingaflæðis
hafi gætt í faginu.2 Gildir það jafnt um kynningar á innlendri myndlist og
erlendri samtímaþróun. Án rækilegs stuðnings og umfjöllunar íslenskra
dagblaða væri saga myndlistar okkar og listhugmynda á 20. öld varla til sem
hráefni en það kemur fyrir lítið ef menn eru ekki læsir á íslensk dagblöð og
hafa ekki málamyndaþráð til að fara eftir við öflun heimilda. Torben
Rasmussen er ekki eini útlendingurinn sem kvartað hefur undan tilfmnan-
legum upplýsingaskorti um íslenska myndlist þegar hann uppgötvar að hann
11
TMM 1997:1