Tímarit Máls og menningar - 01.03.1997, Side 69

SMIÐJA SKÁLDSÖGUNNAR SEM FAGURFRÆÐILEG HUGMYND
þrönga heimi; en sú einangrun er ekkert hjá þeirri einangrun sem bræður
hans og systur, gagnrýnendurnir, ýta honum inn í: það er æ sjaldnar minnst
á fagurfræði hans, þá listastefnu sem hann fylgir, skyldleika hans við aðra
listamenn, hugmyndir hans um listina, gildi verka hans miðað við það sem
áður hafði best verið gert. Það er statt og stöðugt talað um hann, en engum
dettur í hug að líta inn í smiðju hans.
Hvað varðar hugtakið sem er orðið allt of fyrirferðamikið bæði í bók-
menntagagnrýni, háskólakennslu og allri almennri umfjöllun um skáldsög-
ur og þá tilhneigingu að skoða allt mögulegt með hugtökum sem fletja út
listaverkið — fyrirbæri eins og kona, tegund, barn, girnd, réttur, samkyn-
hneigð — þá langar mig að lokum að segja þetta:
Sannur listamaður er aldrei þar sem fólk heldur að hann sé. Hann hefur
aldrei hlýtt skipunum eða draumum mannkynsins. Ekki það að hann sé að
rísa gegn einu eða neinu, heldur einfaldlega vegna þess að hann er fjarver-
andi. Hann er annars staðar. Hann er á sínum „öðrum stað“. í smiðju sinni.
Friðrik Rafnsson og Torfi H. Tulinius þýddu.
Lakis Proguidis kotn hingað til lands í boði franska sendiráðsins á íslandi og
heimspekideildar Háskóla íslands. Fyrirlesturinn sem hér birtist flutti hann við
Háskóla íslatids þatm 12. nóvember 1996.
Proguidis ergrískur að uppruna, en hefur utn árabil búið í París. Hann hefur
skrifað bók um einn helsta skáldsagnahöfund Pólverja, Witold Gombrowicz
('Gallimard, 1989) og lauk nýverið við doktorsritgerð um gríska smásagna-
höfundinn Papadiatnantis, en Proguidis birtigrein um þatm höfund i'Tímariti
Máls og menningar fyrir ári. Bók hans utn Papadíamatitis, La conquéte du
roman, kotn út í París íjanúar s.l.
Þýðendur
TMM 1997:1
59