Tímarit Máls og menningar - 01.03.1997, Blaðsíða 46

AÐALSTEINN INGÓLFSSON
framboð af fólki sem hefur hæfileika til þess arna. Því verður iðulega að
kveðja til ýmiss konar undirmálsfólk til að taka að sér fulltrúastörfin.
Hrekklausan hagyrðing má dubba upp í þjóðskáld, miðlungsmálara af
efnafjölskyldu má senda til að halda uppi heiðri ríkisins á helstu bíennölum
og tríennölum heims og eini kvikmyndagerðarmaðurinn sem kann að fara
með flóknari tæki en Súper-8 er fenginn til að gera leikna kvikmynd eftir
Njáls sögu með aukahlutverkum fyrir 200 Fljótshlíðinga. En þar með er ekki
sagt að útilokað sé að rekast á alvöru talent í dvergríki eins og okkar.
Þú ættir líka að hafa hugfast að aðrir áhrifamenn í menningargeira
dvergríkisins okkar öðlast áhrifavald sitt með svipuðum hætti. Segjum svo
að til að öðlast tilhlýðilega virðingu og slagkraft í menningargeiranum afráði
stærsta dagblað dvergríkisins okkar að koma sér upp verulega áhrifamiklum
bókmenntagagnrýnanda í líkingu við Reiss-Ranizki þeirra Þjóðverja, mann-
eskju sem leggi línurnar í bókmenntaútgáfunni. Þá er auðvitað nærtækast
að gera úr einhverjum úthaldsgóðum gagnrýnanda blaðsins allsherjar rit-
höfundaskelfi, þó svo hann hafi aldrei fjallað um annað en þjóðlegan fróð-
leik.
Svo kemur fyrir að eitthvert leikhúsið þarf á forystusauð að halda, ein-
hverjum sem lítur vel út á ljósmynd og kann þá kúnst að róa taugatrekkta
leikara. Þá er kannski bara einn sem kemur til greina, nefnilega fyrrverandi
Alþingismaður, en hann stóð sig svo ljómandi vel þegar hann lék Álf í
Miðsumarnæturdraumi á Herranótt fyrir fjörtíu árum. Ekki spillir fyrir að
flokkur hans er nú í ríkisstjórn. Því stjórnmálin eru ætíð aflvakinn í þessu
menningarlega sjónarspili.
Nú eru auðvitað allir þessir þátttakendur í sjónarspilinu týpfskir fslend-
ingar, bæði miklir fyrir sér og heimsmiðjusinnar frá blautu barnsbeini. Þar
að auki eru þeir nákvæmlega jafn hégómlegir og glámskyggnir og afgangur-
inn af mannkyni. Þess vegna fara þeir með tíð og tíma að leggja traust sitt á
þetta ferli sem hefur fært þeim völd og áhrif og það sem meira er: trúa því
að þeir verðskuldi þessi völd og áhrif. Þegar rithöfundaskelfirinn í dvergrík-
inu okkar er búinn að hæla hagyrðingnum vini sínum nógu lengi í stóra
blaðinu, er viðbúið að sá síðarnefndi ofmetnist, fari jafnvel að gera sér vonir
um stór alþjóðleg bókmenntaverðlaun næst þegar röðin kemur að íslandi.
Eftir margra ára meðbyr fer miðlungsmálarann sjálfsagt örugglega að
dreyma um eins manns safn einhvers staðar í námunda við keilusalinn í
Öskjuhlíðinni. Og þá má alveg eins reikna með að kvikmyndagerðarmaður-
inn, eftir margra ára gustukaboð á kvikmyndahátíðir, fari að líta á filmur
sínar sem „höfundarverk" á la Antonioni, Fellini, Kurosawa og Óskar Knud-
sen.
Levi-Strauss lýsir því einnig sem gerist í Sao Paolo þegar einhverjir utan-