Skáldskaparmál - 01.01.1994, Side 41

Skáldskaparmál - 01.01.1994, Side 41
Aðrir áheyrendur — önnur saga? 39 margkunnig frilla Bergs bjargi þeim með því að magna upp óveður svo að þeir komast ekki af bæ á meðan Jökull reisir þeim níð við túngarðinn. I Finnboga sögu er sjónarhornið bundið við Finnboga og þess vegna er ekki sagt frá för Ingimundarsona eða níðinu sjálfu því að gerningaveður Döllu, konu Bergs, kemur í veg fyrir að þeir Finnbogi komist til hólmstefnunnar. Eftir að veðrið er gengið niður spyrst\>að aftur á móti að „Hofssveinar höfðu komið á mótið og það með að Jökull hafði reist Finnboga níð allhæðilegt þar sem þeir skyldu fundist hafa.“ (34:657) Líkt og í VatnscLzluskiptir orðsporið og það sem sagter afgjörðum manna miklu máli og Finnboga þykir umtalið svo illt að hann leggur fæð á Döllu fyrir hennar þátt í óveðrinu. Málalok verða skömmu síðar þau í Vatnsdœlu að Finnbogi reynir að hefna þeirrar sneypu sem þeir Borgarmenn hafa orðið fyrir en sem fyrr er virðing Þorsteins og gæfa slík að hann snýr öllu gegn þeim Víðdælum og gerir þá héraðsseka þannig að Finnbogi flyst í burtu. Þegar hér er komið í Finnboga sögu eiga Finnbogi og Þorkell eftir að fylgja Bergi til skips. Á leiðinni sitja Jökull og þeir tólf saman fyrir þeim á Hrútafjarðarhálsi. Það slær í bardaga og spjót Jökuls er höggvið í sundur líkt og í aðförinni forðum í Bólstaðarhlíð. Að þessu sinni tekst förunautum hans hins vegar að fella Þorkel og Bergur er veginn eftir að hafa þakkað Finnboga eldið um veturinn. Bræður Jökuls koma loks ríðandi og skilja þá en Finnbogi deilir áfram við Jökul, sem segir ekkert af í Vatnsdœlu, og lýkur deilum þeirra með fullum fjandskap svo að Finnbogi þarf að flytjast vestur í Trékyllisvík, enda frændstyrkur Hofsmanna mikill og Þorgeir Ljósvetningagoði dauður, frændi Finnboga og helsti stuðnings- maður. Af þessum samanburði kemur fram að efnistök og úrvinnsla eru með ólíkum hætti í þessum sögum. Tímatal þeirra er einnig þess konar að það er beinlínis mjög ósennilegt að sá sem færði Finnboga sögu í letur hafi stuðst við hina rituðu Vatnsdœla sögu. í Vatnsdœla sögu virðist gert ráð fyrir að Ingimundur sé veginn um 930 og að Þorsteinn sonur hans deyi um 972.24 Skv. Finnboga sögu vex Finnbogi úr grasi eftir 950 og skömmu eftir að deilur hans við Hofverja rísa hæst er kristnitakan skammt undan og Finnbogi lifir lengi eftir hana. Þetta ósamræmi á milli sagna hafa menn notað til að sanna einhvers konar mistök uppá ritara Finnboga sögiá^ en ganga þá framhjá því að innra tímatal hennar er í ágætu lagi. Það skiptir því ekki svo miklu máli þó að henni beri ekki saman við aðrar bækur sem nútímafræðimönnum eru kunnar en óvíst er að ritarinn hafi nokkurn tímann séð. I þessu tilviki gæti verið einfaldara að skýra ólíkar sögugerðir og misræmi í tímatali með því að munnleg sagnahefð hafi borið upplýsingar á milli manna þannig að engin þörf er á að miða við ritaða gerð sögu á ákveðnum tíma eða glataðar, ritaðar gerðir. Við erum hins vegar litlu nær um það hvort einhver rök hnígi sérstaklega að 24 Sbr. formála Einars Ólafs að sögunni (sjá nmgr. 9), bls. li. 2^ Sbr. formála Jóhannesar Halldórssonar að sögunni (sjá nmgr. 6), bls. ixv.
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152
Side 153
Side 154
Side 155
Side 156
Side 157
Side 158
Side 159
Side 160
Side 161
Side 162
Side 163
Side 164
Side 165
Side 166
Side 167
Side 168
Side 169
Side 170
Side 171
Side 172
Side 173
Side 174
Side 175
Side 176
Side 177
Side 178
Side 179
Side 180
Side 181
Side 182
Side 183
Side 184
Side 185
Side 186
Side 187
Side 188
Side 189
Side 190
Side 191
Side 192
Side 193
Side 194
Side 195
Side 196
Side 197
Side 198
Side 199
Side 200
Side 201
Side 202
Side 203
Side 204
Side 205
Side 206
Side 207
Side 208
Side 209
Side 210
Side 211
Side 212
Side 213
Side 214
Side 215
Side 216
Side 217
Side 218
Side 219
Side 220
Side 221
Side 222
Side 223
Side 224
Side 225
Side 226
Side 227
Side 228
Side 229
Side 230
Side 231
Side 232
Side 233
Side 234
Side 235
Side 236
Side 237
Side 238
Side 239
Side 240
Side 241
Side 242
Side 243
Side 244
Side 245
Side 246
Side 247
Side 248
Side 249
Side 250
Side 251
Side 252
Side 253
Side 254
Side 255
Side 256
Side 257
Side 258
Side 259
Side 260

x

Skáldskaparmál

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Skáldskaparmál
https://timarit.is/publication/1141

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.