Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2009, Blaðsíða 57

57
sem snýr aftur til heimahaganna til að rannsaka glæpamál. Það gerir
honum kleift að spyrða saman sjónarhorn og hugmyndir heimamannsins
og þeirra sem eru frá höfuðborginni.
Verk landamærahöfundanna bera vitni um það að ekki er hægt að tala
um þá sem heildstæðan hóp, því síður landamærin sem einsleit mörk eins
og hefur viljað brenna við í umræðunni um þessa rithöfunda. Í verkum
þeirra kemur í ljós að landamærin takmarkast ekki við línu, áhrif þeirra
teygja sig inn í löndin, þau fela í sér margbrotin samskipti, skilning og
skilningsleysi. Verkin endurspegla í raun mörg ólík landamæri sem hvert
hefur sína sögu og sérkenni eða eins og Miguel G. Rodríguez Lozano
segir: „Norðurlandamæri Mexíkó eru ekki einsleitt svæði þar sem einn
menningararf er að finna. Þau eru ekki stöðluð blokk, þvert á móti er þar
að finna fjölbreytileika hvað snertir landslag, samfélög og menningu.“40
Það eina sem höfundar landamæranna eiga í grunninn sameiginlegt er að
þeir þekkja lífið við línuna eða fljótið, loftslag og landslag eyðimerkurinn-
ar, þeir þekkja hvað það er að búa við mörkin, fara yfir þau og flakka milli
tveggja ólíkra menningarheima. Vissulega má velta því fyrir sér hvort rétt-
lætanlegt sé að tala um sérstakar bókmenntir landamærahöfunda innan
Mexíkó. Eru þetta ekki bara bókmenntir frá Mexíkó? Fyrrnefnda flokkun
má telja afleiðingu þeirrar togstreitu sem hefur verið milli „miðjunnar og
norðursins“, og þeirrar menningarstefnu sem rekin hefur verið í landinu.
Sumir yngstu rithöfundanna frá norðurhéruðunum neita tilvist sérstakra
„landamærabókmennta“ eða „eyðimerkurbókmennta“41 og telja að þekkt
bókaforlög (sum þeirra evrópsk), sem eru farin að gefa út verk þessara höf-
unda, nýti sér goðsögulegan framandleikann, að vera að norðan og skrifa
um sérstök efni eins og t.d. eiturlyfjamenningu, og markaðssetji þá sem
slíka. Það má til sanns vegar færa að rithöfundar norðurhéraðanna séu
ennþá að berjast við ímynd þeirra „úr suðri“. Árið 2005 birtist grein eftir
Rafael Lemus í hinu virta bókmenntatímariti Letras Libres. Þar segir hann
að bókmenntaverkin að norðan snúist vart um annað en eiturlyfjaheiminn
og menninguna sem hefur skapast í kringum hann á þessu svæði (narcocult-
ura) – að höfundarnir „nærist á eiturlyfjamenningunni og hugmyndaflug
40 Miguel G. Rodríguez Lozano, „Desde el norte de México: Eduardo Antonio
Parra“ í Mario Calderón (ritstj.), Cuento y mortaja (La ficción en México), Tlaxcala:
UAT/INBA/CNCA/ITC, 2001, bls. 178.
41 Eve Gil, „Temperamento fronterizo: ¿Existe una literatura norteña?“, La Siega.
Literatura, arte y cultura, 7, 2006, http://www.Lasiega.Org/index.Php?Title =tem-
peramento_fronterizo:%C2%BFExiste_una_literaturaNorte%c3%b1a%3f.
„ÞIÐ HLUSTIÐ ALDREI Á OKKUR“