Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2009, Blaðsíða 138

PETER HallwaRd
138
aðferð, sem ekki beindist einvörðungu að því að halda fjöldahreyfingunni
niðri heldur einnig að því að varpa rýrð á hana og valda henni sem mestum
skaða, fólst í efnahagsaðgerðum sem ætlað var að auka enn á örbirgð
fjöldans og beita jafnframt gamaldags kúgunaraðferðum og áróðri hersins
til að fullvissa menn um að hverskyns andstaða við hagsmuni forréttinda-
stéttarinnar væri ólýðræðisleg spilling. Þessi aðgerð hefur skilað óvenju-
góðum árangri – svo góðum að árið 2004 naut hún óblandins stuðnings
fjölmiðla, SÞ og „alþjóðasamfélagsins“ almennt er hún náði því fram að
ríkisstjórn sem kjörin var með lögmætum hætti, og leiðtoga hennar sem
ætíð hafði notið yfirgnæfandi stuðnings þjóðarinnar, var velt úr sessi.
Full ástæða er til að gera ráð fyrir því að á því ári sem nú er að líða verði
aðgerðasinnar á vegum FL drepnir í hundraðatali. Þar með mun einnig
slökkna á neista vonarinnar um að byggja upp einhvers konar opna fjölda-
hreyfingu, að minnsta kosti í tíð þeirrar kynslóðar sem nú er uppi.
Forvígismönnum Lavalas var ábótavant að ýmsu leyti, og margt má læra af
ósigri hreyfingarinnar. En Lavalas var eina hreyfingin á undanfarinni
hálfri öld sem tókst að fylkja haítísku þjóðinni og gera félagslega og póli-
tíska atlögu til lausnar úr þeim óbærilegu aðstæðum sem þjóðin er í, og
hreyfingunni var bolað frá völdum fyrir sameiginlega viðleitni þeirra sem
óttuðust þessa fjöldafylkingu og stóðu af augljósum ástæðum gegn henni.
Sú staðreynd að innan raða Lavalas er einnig tekist á af mikilli biturð staf-
ar öðru fremur af því að flokkurinn var eina stóra fjöldahreyfingin sem
leyfði sér að gagnrýna gríðarlega misskiptingu valda, áhrifa og auðs sem
ætíð hefur klofið þjóðfélagið á Haítí. Það að Lavalas tókst ekki að fá miklu
áorkað gegn mismununinni segir ef til vill minna um veikleika hreyfing-
arinnar en það hversu römm misskiptingin er um þessar mundir.
1. maí 2004
Björn Þorsteinsson þýddi
Eftirmáli þýðanda
Eins og glöggt má ráða af greininni á undanförnum blaðsíðum er Haítí um
margt sérstætt land: nýlenda í sérflokki sem varð fyrir því (ó)láni að þrælarnir
sem byggðu landið tóku atburðina sem áttu sér stað meðal herraþjóðarinnar
um og upp úr 1790 einum of bókstaflega – og risu upp gegn drottnurum sínum,
ráku þá að endingu af höndum sér og stofnuðu sjálfstætt ríki árið 1804. Eins
og rakið er í greininni var hugsjón þrælanna um eigið ríki þó að mörgu leyti