Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.1982, Page 186
ARMANN HALLDORSSON
Tvær uppbætur
Neðst á bls. 177 í síðasta hefti Múlaþings er svohljóðandi smáklausa á
eftir greininni Siglingar á Lagarjljóti ogfleira um verslun og samgöng-
ur á Héraði: „Nokkurra atriða sem nýkomin eru í leitirnar verður vænt-
anlega getið í næsta hefti.“ Nú eru í nefndri grein ýmsir bláþræðir sem
ekki verður spunnið utan á hér, en á eitt stærðargat er hægt að sletta
bót nú og leysa úr einu vafaatriði.
Vafaatriðið var um stofnun verslunar Jóns Bergssonar á Egilsstöðum.
Verslunin var stofnuð árið 1889, sama árið og Jón flutti í Egilsstaði. I
dagbókum Sæbjarnar Egilssonar segir frá því í ársyfirliti við þetta ár, að
Jón hafi keypt Egilsstaði og stofnað þar, fyrstur manna á Héraði, sveit-
arverslun, „sem hann fékk leyfi til í vor. Hann seldi ýmsa vöru og alla
nokkuð ódýrar en kaupmenn,“ segir Sæbjörn. — Og það þótt búið væri
að flytja varninginn á hestum yfir Fjarðarheiði, mætti bæta við.
Hitt atriðið er í sambandi við viðleitni Héraðsmanna til að brjóta sér
leið til sjávar út úr herkví náttúrunnar innan fjallahrings og hafnleysu-
strandar. Það efni krefst fleiri orða, enda þótt sú viðleitni sem hér er
um að ræða leiddi ekki að öllu leyti til árangurs, nema að því leyti sem
orð eru til alls fyrst.
Sumarið 1884 var hérlendis á vegum Alþingis norski verkfræðingur-
inn Nils Hovdenak. Eitt verkefna hans var að athuga leiðir og gera
tillögur um akveg milli Héraðs og fjarða, finna bestu leiðina út úr sam-
gönguvanda Héraðsbúa.
Hovdenak skilaði skýrslu til landshöfðingja dags. 12. janúar 1885 og
er hún birt í Andvara sama ár. Þar er að finna ýmsan fróðleik um
vegagerð og auk þess niðurstöður athugana um vegagerð á ýmsum
stöðum, aðallega út frá Seyðisfirði og Akureyri.
Um 30 árum fyrr fluttist verslun Héraðsmanna að mestu1 frá Eskifirði
1 Skriðdælingar og sumir Fljótsdælingar versluðu áfram á Eskifirði (og síðar á Reyðar-
firði), þar eð best lá við í Skriðdal að fara Þórdalsheiði.