Jón á Bægisá - 01.11.2000, Side 66

Isaac Bashevis Singer
Hversvegna? Af því að Naftalí var ákafur í að læra að lesa. Hann hafði
séð eldri drengi lesa sögubækur, og hafði öfundað þá. Hvílík hamingja
var það ekki að geta lesið sögu í bók!
Sex ára að aldri var Naftalí þegar fær um að lesa bók á jiddísku, og upp
frá því las hann allar sögubækur sem hann komst yfir. Tvisvar á ári kom
bóksali að nafni Reb Zebulun til Janów, og meðal annarra bóka í pokan-
um sem hann bar á öxlinni voru nokkrar sögubækur. Naftalí fékk aðeins
tvær groskur á viku í vasapeninga frá föður sínum; hann lagði fyrir til að
geta keypt nokkrar sögubækur í hvert sinn. Hann las líka sögurnar í
Fimmbókariti móður sinnar á jiddísku, og bækur hennar um góða siði.
Þegar Naftalí stálpaðist tók faðir hans að kenna honum að fara með
hesta. í þá daga var það venjan að sonurinn tæki við ævistarfi föður síns.
Naftalí þótti vænt um hestana, en langaði ekki til að gerast vagnekill og
fara með farþega frá Janów til Lúblín og frá Lúblín til Janów. Hann vildi
verða bóksali með fullan poka af sögubókum.
Móðir hans sagði við hann: „Hvað er svona eftirsóknarvcrt við það að
vera bóksali? Þú verður boginn í baki af því að bera pokann daginn út og
inn, og fæturnir bólgna af allri göngunni."
Naftalí vissi að móðir hans hafði rétt fyrir sér og hugleiddi oft hvað
hann ætti að gera þegar hann yrði fullorðinn. Allt í einu fékk hann hug-
mynd sem honum virtist bæði hyggileg og einföld. Hann fengi sér hest
og vagn, og í stað þess að bera bækurnar á bakinu, mundi hann hafa þær
í vagninum.
Faðir hans sagði: „Bóksali þénar ekki nægilega mikið til að sjá fyrir
sér og fjölskyldu sinni, og hesti þar að auki.“
„Það verður nóg fyrir mig.“
Eitt sinn þegar Reb Zebulun kom til bæjarins, spjallaði Naftalí við
hann. Hann spurði hvaðan hann fengi sögubækurnar og hver skrifaði
þær. Bóksalinn sagði honum að í Lúblín væri prentari sem prentaði
þessar bækur, og í Varsjá og Vilna væru rithöfundar sem skrifuðu þær.
Reb Zebulun sagðist geta selt mun fleiri sögubækur, en hefði ekki þann
styrk sem þyrfti til að ganga um öll þorpin og bæina, og það borgaði sig
ekki að gera það.
Reb Zebulun sagði: „Ég kem kannski til bæjar þar sem aðeins eru tvö
eða þrjú börn sem vilja lesa sögubækur. Það borgar sig ekki fyrir mig að
ganga þangað fyrir nokkrar groskur sem ég gæti fengið, og það borgar sig
heldur ekki að leigja vagn og halda hest.“
„Hvað gera börnin án sögubókanna?" spurði Naftalí. Og Reb Zebulun
svaraði: „Þau verða að láta sér þetta lynda. Sögubækur eru ekki brauð.
Maður getur lifað án þeirra."
64
á JSœý/íiid - TÍMARIT ÞÝÐENOA NR. 5 / 2000