Sagnir - 01.06.2016, Page 226

hlaut afgreiðslu. En nú víkur sögunni að viðtökunum sem þessar hugmyndir fengu
í umræðum á Alþingi.
(Ó)eðlileg ráðstöfun veiðileyfa
Guðmundur H. Garðarsson taldi sérstök veiðileyfagjöld óæskileg, því ef ríkið tæki
gjald fyrir veiðileyfin myndi það bitna verst á sjómannastéttinni, enda færi stór hluti
tekna útgerðarfyrirtækja í launakosmað.43 Hann varði þess í stað þáverandi skipan
mála með þeim rökum að á fyrri hluta 9. áratugarins hefði blasað við hrun mikil-
vægustu fiskistofnanna. Ef það hefði gerst væri í raun sjálfstæði og frelsi þjóðar-
innar í hættu. Af þessum sökum væri nauðsynlegt að takmarka sóknina í fiskinn
og fækka fiskiskipum sömuleiðis. Guðmundur hreytti reyndar í þingmenn stjórnar-
andstöðunnar að enginn þeirra hefði lagt dl að afnema fiskveiðitakmarkanir eða að
fækka skipum.44 Atti hann þá við að gagnrýnin væri öll í „kjaftinum á þeim“ eins
og stundum er sagt.
Halldór Asgrímsson sjávarútvegsráðherra taldi veiðileyfin í raun vera ótvíræðan
kost kvótakerfisins. Þannig gætu viðkomandi einstaklingar náð mun meiö
hagkvæmni í rekstri sem fólst í því að ná í takmarkaðan afla með sem minnsturn
tilkostnaði.45 En Halldór virtist telja að ekkert annað kæmi til greina en að
úthluta leyfunum endurgjaldslaust, það væri rétdátt gagnvart þeim sem höfðu sitt
Hfsviðurværi af sjávarútvegi.
Hafa ber í huga að veiðileyfi og aflamark er ekki eitt og hið sama. Eigandi skips
þurfd veiðileyfi fyrir skip sitt áður en hann gat vænst aflamarks/kvóta til að hefja
löglegar veiðar á þeim d'ma sem um ræðir í þessari grein. Aflamarkskerfið hefur þ°
tekið nokkrum breytingum frá árinu 1991, en það er ekki til umræðu að svo stöddu-
Guðmundur G. Þórarinsson þingmaður Framsóknarflokksins var á móti þ'1
að kvóta yrði úthlutað ókeypis og taldi réttiátara að heþa sölu á veiðileyfum, eða
10—20% af heildarkvótanum árið 1988 til að byrja með í stað þess að úthluta
þessum forréttindum.46 Af orðum Guðmundar að dæma var ekki órofa samstaða
um fiskveiðistefnuna í Framsóknarflokknum. í Morgunbladinu 19. nóvember 1987
var ræða Halldórs Asgrímssonar á 46. fiskiþingi túlkuð þannig að hann væö
opinn fyrir sölu á veiðileyfum í framoðinni en ekki eins og sakir stæðu.47 Þessari
fullyrðingu bar þó að taka með fyrirvara, því að greinin var einungis túlkun a
orðum sjávarútvegsráðherrans. Hvergi kom fram með beinum hætti hvort Halld°f
væri fylgjandi eða andvígur veiðileyfasölu.48
Ljóst er að margir þingmenn, bæðir karlar og konur, voru ósáttir við hverrug
staðið var að úthlutunum. Danfríður Skarphéðinsdóttir sagði Kvennalistakonur
43 Atþingstídindi 1987-1988, B 2, d. 1557-1560.
44 Alþingistiiindi 1987-1988, B 3, d. 2880, 2890.
45 Aþingistídindi 1987-1988, B 3, d. 3216-3217.
46 Guðmundur G. Þórarinsson, „Fiskveiðistefnan og lénsskipulagið", Dagblaöiö Visir, 13. nóvember 1987,
bls. 14.
47 „Fiskiþing og fiskveiðistefna“, MorgunblaÓid, 19. nóvember 1987, bls. 38.
48 Halldór Ásgrímsson, „Ávarp Halldórs Ásgrímssonar sjávarútvegsráðherra“, Ægir 80:11 (1987), bls. 629.
226