Sagnir - 01.06.2016, Side 255

sínu háskólanámi að ímynda sér af hverju karlmenn í fortíðinni höguðu sér eins og
þeir gerðu. Flest getum við verið sammála að samfélagið okkar væri betra ef þessu
væri öfugt farið.
Tilgámr hafa verið uppi að ef konur þurfi að sitja hvern karllæga áfangann á
fætur öðrum leiti þær á aðrar, meiri spennandi lendur eða hverfi jafnvel frá háskóla-
námi. I áhugaverðum umræðum sem fóru fram á fésbókarsíðu sagnfræðinema
við Háskóla Islands á síðasta ári — umræðum sem kyntu undir þessi skrif mín —
kristölluðust þessar áhyggjur: að áfangar í sagnfræði séu of karllægir og að minna
úrval sé af áhugaverðum kúrsum fyrir konur en karla. Þetta er gagnrýni sem ég tel
fyllstu ástæðu tíl að íhuga vandlega.
III
Nú langar mig að biðja þátttakendur í ofangreindum umræðum og aðra
áhugasama að skoða með opnum huga ástæðurnar sem vega á móti stefnubreytingu
sem mun færa okkur nær markmiðum sjálfsmyndapólitíska vinstrisins.
Fyrsta ástæðan er að við megum ekki gleyma yfirlitssögunni og undirstöðu-
verkunum, kanónunum svokölluðu, sem dánir, hvítir karlmenn tóku saman um
aðra dána karlmenn (og reyndar nokkrar merkilegar konur h'ka). Þetta eru verkin
sem eru sögð hafa að geyma þekkingu á hefðunum og hugmyndunum sem h'ma
samfélagið okkar saman. Fari svo að þeim verði kastað í rushð myndum við enda
uppi með balkam'seraðan háskóla — og að lokum samfélag — sem tvístrast hefur í
ótal hda búta, einangraða hver frá öðrum. Það var á þessum nótum sem áhrifamildir
hugsuðir á borð við sagnfræðinginn Gertrude Himmelfarb og eiginmaður hennar,
Irving Kristol, gagnrýndu fyrrum félaga á vinstrivæng bandarískra stjórnmála og
hófu uppbyggingu nýja hægrisins — þeirrar hugmyndafræði sem þau sjálf kölluðu
nýíhaldssemi (e. neoconservatism).* * * 4 Fyrir Himmelfarb, Kristol og skoðanasystkini
þeirra var niðurrif klassísku hugvísindanna áhyggjuefni á katastrófískum skala.5
Þetta menntafólk gekk svo langt að halda því fram að áframhaldandi þróun
vestræns lýðræðis væri óhugsandi ef vinstrið fengi sínu framgengt — þó svo að
>,vestrænt lýðræði“ yrði reyndar rangnefni fyrir þá samfélagsgerð sem það vildi sjá,
sósíahsma.
Þrátt fyrir að mörgum finnist enn langt í land hafa efnistök hugvísindanna
óneitanlega orðið mun femíniskari með hverjum áratuginum sem hefur hðið. Og
af fenginni reynslu get ég fuhyrt að af þeim nemendum sem nú stunda nám í sagn-
fræði við Háskóla Islands séu flestir þeirra með höfuðið á bólakafi í kvenna- og
kynjasögu — a.m.k. þeir sem taka námið sitt alvarlega. Um þessar mundir virðist
teyndar vera ríkari áhersla í Bandaríkjunum á rannsóknir er tengjast kynþætti en
Hilary Rose og Patricia Hill Collins. Fjalla þær á einn eða annan hátt um þetta „ímyndunarmisræmi“
niilli karla og kvenna. Fyrir þann sem enn efast um að þetta misræmi sé raunverulegt myndi ég mæla
nieð því að lesa hvaða bók sem er eftir Virginiu Woolf.
4 Besti inngangurinn að söguspeki nýíhaldsmanna er e.t.v. bók Himmelfarbs, The Neu> History and Old
(gefin út árið 1984, svo aftur 2004), sérstaklega bls. 51-64,113-25.
5 Eitthvað sem er áhugavert útaf fyrir sig, því ég efast um að margir á 21. öldinni myndu vega
hugvísindin svo þungt.
255