Skagfirðingabók - 01.01.2011, Qupperneq 11

11
ANDRÉS BJÖRNSSON ÚTVARPSSTJÓRI
hey. Þau fóru fyrst í húsmennsku að
Hjalta stöðum í Blönduhlíð, og síðan
að Brenniborg. Vorið 1921 hóf Sig-
urlína dóttir þeirra búskap með manni
sínum, Jóni Jónssyni, á Hofi á Höfða-
strönd. Þangað fóru þau Björn og Stef-
anía og bjuggu þar síðan, Björn til
æviloka og Stefanía mestalla ævi sína,
allt til 1971. Í kirkjugarðinum fengu
þau hjónin bæði hinstu hvílu. Á Hofi
voru hinar eiginlegu æskustöðvar
Andr ésar Björnssonar. Börn Sigurlínu
systur hans og Jóns á Hofi voru tvíbur-
arnir Sólveig og Pálmi, fædd 1923.
Pálmi varð þjóðkunnur kaupmaður,
forgöngumaður í að bjóða íslenskum
neytendum vöru á lágu verði og frum-
kvöðull Kringlunnar í Reykjavík;
hann var kenndur við fyrirtæki sitt og
jafnan nefndur Pálmi í Hagkaup. Ald-
ursmunur þeirra systkina og Andrésar
var ekki nema sex ár, svo hann var
þeim sem eldri bróðir í uppvextinum.
Andrés naut föður síns ekki lengi.
Hann var á tíunda ári þegar Björn lést,
30. desember 1926. En hann átti góð-
ar minningar um föður sinn og brá
upp mynd frá lestrarnámi undir hand-
leiðslu hans í ræðu um séra Hallgrím
Pétursson í Hallgrímskirkju í Saurbæ
árið 1982:
Ein af fyrstu minningum mínum er
tengd Hallgrími Péturssyni með
nokk uð sérstæðum hætti. Faðir minn
sálugi var að basla við að kenna mér
að lesa og þótti ég sýna heldur lítinn
áhuga á náminu. Hann fór í ferðalag
og í fjarveru hans tók ég skyndilega
einhvern fjörkipp, réðst á ævintýri
Jóns Árnasonar og varð svo hugfang-
inn að ég var búinn á eigin spýtur að
brjótast gegnum Grámann í Garðs-
horni og fleiri slíkar frásögur, þegar
faðir minn kom heim úr för sinni. Ég
var ekki lítið upp með mér sem vænta
mátti þegar ég sagði honum að ég
væri orðinn læs. Hann lét sér fátt um
finnast, kallaði mig inn í herbergið
sitt og dró fram litla lúða bók og
mælti: „Þegar þú getur lesið þessa
bók viðstöðulaust, máttu kannski
kallast læs.“ Hann rétti mér bókina
sem prentuð var með gotnesku letri,
– það voru Passíusálmarnir. Það dró
nokkuð niður í mér í svipinn, en mér
skildist að ég mátti ekki láta staðar
numið við svo búið og réðst til atlögu
við nýjan texta og nýtt letur, hvort
tveggja býsna ólíkt því sem ég hafði
nýlega kynnst.
Þau tvö ár sem faðir minn átti ólif-
uð las ég Passíusálmana fyrir hann á
föstunni. Einhverju góðu frækorni
var þar sáð þó að ég væri mér þess
kannski varla meðvitandi á þeim
tíma. Um skeið breikkaði bilið milli
mín og Passíusálmaskáldsins, en
löng u síðar áttum við eftir að hittast
aft ur og kynnast nánar undir öðrum
kringumstæðum. Tilfinningar mínar
fyrir Hallgrími og Passíusálmum
hans tengdust frá upphafi minning-
unni um föður minn sem ég missti
ungur og sem hafði viljað gefa mér
allt það besta sem hann átti. Ennþá á
ég gömlu og slitnu bókina okkar,
með tímanum hefur hún orðið mér
sífellt dýrmætari og ég vona að skiln-
ingur minn á henni og tilfinningin
fyrir gildi hennar hafi líka dýpkað
eftir því sem tímar hafa liðið.
(Ríkisútvarpið, segulbandasafn,
DB-6502,2)