Skagfirðingabók - 01.01.2011, Qupperneq 30

30
SKAGFIRÐINGABÓK
inn hug á að nota þetta fé til að láta
byggja hús yfir stofnunina. Var feng-
inn amerískur arkitekt til þess að
teikn a húsið og lagði hann raunar drög
að fleiri byggingum í nágrenninu þar
sem meðal annars var hugsað fyrir húsi
yfir sjónvarpsrekstur í framtíðinni.
Reykjavíkurborg lét í té lóð við Birki-
mel, um það bil þar sem Þjóðarbók-
hlaðan er nú eða á milli hennar og
Bændahallarinnar. Á árunum 1945–
48 reyndi útvarpsstjóri margsinnis að
fá heimild stjórnvalda til að hefja
bygg inguna. En nú voru skömmtunar-
tímar og leyfið fékkst ekki. Síðan fór
ríkisstjórnin að ásælast byggingar-
sjóðinn og var útvarpsstjóra fyrirskip-
að að lána úr honum til byggingar-
samvinnufélaga og einnig var lánað til
frágangs á Þjóðleikhúsinu sem nú stóð
yfir. Húsbygging fyrir Ríkisútvarpið
vék af áætlun; var það mál tekið upp
löngu síðar og komst til framkvæmda
í útvarpsstjóratíð Andrésar Björnsson-
ar sem rakið verður.
Þegar Jónas útvarpsstjóri var þannig
tekinn að stunda lánastarfsemi úr sjóði
Ríkisútvarpsins fannst honum rétt að
hann fengi venjuleg umboðslaun fyrir
þann starfa, 2% lánaupphæðar. Ræddi
hann þetta munnlega við fjármála-
ráðherra og kvað hann hafa talið slíkt
eðlilegt. Eftir á sagði ráðherra sig enga
heimild hafa veitt í þessu enda aðeins
um lauslegt umtal að ræða. Jónas
krafði svo byggingasamvinnufélögin
um gjaldið, en ræddi ekki um það við
yfirmann sinn, menntamálaráðherra,
sem þá var Eysteinn Jónsson. Þegar
málið kom upp í ráðuneytinu brást
Eysteinn ókvæða við, sagði Jónas enga
heimild hafa til gjaldtökunnar og
skip aði honum að endurgreiða um-
boðslaunin. Var ekki aðhafst fleira í
mál inu.
Auðvitað vitnaðist þetta, fleira kom
upp í sambandi við fjármál útvarpsins
og í mars 1950 skrifaði Helgi Hjörvar
útvarpsráði bréf þar sem hann bar fjár-
drátt og aðrar alvarlegar sakir á út-
varpsstjóra. Útvarpsráð vildi hliðra sér
hjá að taka á málinu, en Helgi „fékk
leyfi“ frá störfum. En í nóvembermán-
uði lét Helgi til skarar skríða. Hann
birti grein í Morgunblaðinu, „Fjár-
stjórn útvarpsins“, þar sem hann rakti
að útvarpsstjóri hefði látið greiða
tveim ur tengdasonum sínum, hljóð-
færaleikurum, heimildarlaust háar
fjár hæðir fyrir þátttöku í Strengja-
kvartett útvarpsins sem sáralítið starf-
aði, enda einn hljóðfæraleikarinn
erlend is. Vegna greinarinnar vítti út-
varps ráð Helga fyrir trúnaðarbrot.
Nokkrum dögum síðar gaf hann svo
út bækling sem bar heitið Hverjir eiga
ekki að stela? Þar birti Helgi bréf sitt
til útvarpsráðs og rakti málið um lána-
starfsemi útvarpsstjóra sem hann
nefnd i „fjárdrátt og mútu“ og fór um
framferði hans að öðru leyti hinum
verstu orðum, meðal annars það er
hann ruddi herbergi í Landsímahúsinu
sem Helgi notaði.
Nú óskaði útvarpsstjóri opinberrar
rannsóknar sem von var. Var hún
ákveð in þegar í stað og samtímis voru
Jónas og Helgi báðir leystir frá störf-
um meðan á henni stæði. Björn Ólafs-
son menntamálaráðherra setti Sigurð
Þórðarson skrifstofustjóra í stöðu út-
varpsstjóra og Andrés Björnsson skrif-
stofustjóra útvarpsráðs. Mál var höfðað
gegn Jónasi að lokinni rannsókn. Lauk
því svo fyrir hæstarétti í mars 1952 að
hann var dæmdur í sekt fyrir brot í