Skagfirðingabók - 01.01.2014, Blaðsíða 74

SKAGFIRÐINGABÓK
74
Sýnt er að þarna hefur Hrafn eða þeir
tengdafeðgar verið að tryggja Þórunni
jörðina. Í dómi sem gekk í Viðvík 24. apríl
1596 kemur fram að Þórunn Jónsdóttir
hafði eignarhald á Hofi í samtals 38 ár
af þeim 68 árum sem þar eru tíunduð.52
En eignir geta valdið amstri og það
átti Hof svo sannarlega eftir að gera.
Fram kemur í fyrrnefndum dómi að
þáverandi eigandi, Magnús Björnsson,
bróðursonur Þórunnar telur að Hrafn
lögmaður og Þórunn hafi átt Hof í
fimm ár frá 1528 og Ísleifur Sigurðsson
í næstu 16 ár, þ.e. til ársins 1549. Ísleifur
Sigurðsson andaðist það sama ár. Þá var
Þorbergur Bessason sagður eigandi í 6 ár,
en Þorbergur fékk jörðina sem greiðslu
upp í Grund í Eyjafirði vegna arfs eftir
Ísleif, en hélst stutt á.53
Páll Grímsson sýslumaður á Holta-
stöðum í Langadal átti Hof næstu 17
ár eða til ársins 1572. Eftir það hefur
Þórunn eignarhaldið til ársins 1589
og eftir það Jón Sigurðsson til ársins
1594. Og allt átti þetta að mega sannast
með innsigluðum bréfum.54 Málefni
Hofskirkju höfðu greinilega verið í
ólestri allt frá því Jón biskup gerir upp
reikninga hennar árið 1528. Nú fær
Magnús það hlutverk að innheimta úti-
standandi skuldir kirkjunnar sem ekki
var með bréfum hægt að gera grein fyrir.
Ekki hefur það verið auðvelt verk því að
flestir fyrrnefndir eigendur voru þá látnir.
Þessi óreiða á kirkjureikningum hlýtur
að skrifast að einhverju leyti á Þórunni
sem svo lengi var eigandi Hofs. Það má
geta sér þess til að Þórunn hafi verið föst
á fé og gætin í fjármálum þegar óskyldir
áttu í hlut, eða eignir voru ekki fastar í
hendi. Þetta gæti verið ágætt dæmi um
það vegna þess hve Hof var laust í hendi
eins og fram kemur hér á eftir.
En hvernig samræmast upplýsingar
Magnúsar Björnssonar því sem fram
kemur í bréfum sem til eru um Hofsmál?
Forsaga málsins er sú að í kaupmála-
bréfi Páls Grímssonar og Margrétar
Erlendsdóttur frá árinu 1523 fékk Mar-
grét garðinn Hof á Höfðaströnd fyrir 80
hundruð og útjarðir og lausagóss að auki
upp að þremur hundruðum hundraða.
En varnagli var sleginn, ef lög leyfðu. Ef
lög leyfðu ekki skyldi Páll selja Margréti
áðurnefndar jarðir.55 Páll var sonur Gríms
Pálssonar sýslumanns á Möðruvöllum í
Eyjafirði og bróðir Þorleifs Grímssonar.
Margrét var dóttir Erlends Bjarnasonar
sýslumanns á Ketilsstöðum á Völlum.56
Hjónin voru rík og hafa ekki verið
eftirbátar sumra samtímamanna sinna
í þrætubókarlist, miðað við þann fjölda
deilumála sem þau voru viðriðin.
Trúlega hefur Hof verið arfsvonin
ein þegar kaupmáli Páls og Margrétar
var gerður, en skipti eftir Grím á
Möðruvöllum fara fram 27. september
1527. Þar fékk Páll Hof með útjörðum í
arf og Margrét hefur loks átt jörðina með
lögum.57 Það næsta sem gerist er að Jón
52 Bréfabók Guðbrands byskups Þorlákssonar, bls. 499. Meðtalið er eignarhald manns hennar, Ísleifs Sigurðssonar
á Grund sem sagður var eiga Hof í 16 ár.
53 ÍF XIII, bls. 217.
54 Bréfabók Guðbrands byskups Þorlákssonar, bls. 500.
55 ÍF IX, bls. 179.
56 Páll Eggert Ólason, 1951, bls. 115–116.
57 ÍF IX, bls. 427.