Tímarit Máls og menningar - 01.06.2010, Page 59

H r y l l i n g u r ! H r y l l i n g u r ? Va m p ý r a n g e n g u r l a u s
TMM 2010 · 2 59
verðasta – ef ekki beinlínis áhuga-
verðasta – vampýruskáldverkið
sem komið hefur fram á þessari
þúsöld.41
Kvenlegi þátturinn
Það er þó áhugavert að í sögu
Lindqvist reynist stelpan eftir allt-
saman vera strákur. Vissulega er
persónan allan tímann á mörkum
kynjanna – eins og er undir-
strikað í myndinni, en þar kemur það í raun aldrei alveg fram að Eli
sé strákur – og því enn eitt áhugavert dæmið um hvernig vampýrunni
blæðir yfir markalínur. Lindqvist er sömuleiðis einn af fáum karlkyns-
höfundum sem náð hafa athygli í vampýruheiminum undanfarið, en
almennt séð hefur þessi nýjasta bylgja vampýra verið einokuð af konum
(undantekningarnar eru Joss Whedon, höfundur Buffy og leikstjórar
og handritshöfundar Undirheimamyndanna, en í heimi kvikmynda og
sjónvarpsefnis eru karlmenn enn meira eða minna allsráðandi). Það eru
konur sem eru höfundar og konur sem eru, að mestu leyti, aðalpers-
ónur. Þetta hefst með Rice (eins og svo margt annað), heldur áfram með
Laurell K. Hamilton (sem er ekki almennt þekkt en á mikilvægan hlut
í því að ryðja brautina fyrir yfirnáttúrulegu ástarsögurnar) og þaðan
inní nýju öldina með þeim Charlaine Harris, Stepheney Meyer, Cast-
mæðgum og Richelle Mead, svo nefnd séu þau dæmi sem hér hafa verið
til umfjöllunar.42
Þessi aukni þáttur konunnar hefur ekki aðeins haft þau áhrif að
kvenpersónur (og hin umdeilda kynhvöt kvenna) eru áberandi, heldur
hefur hrollvekjan komið út úr skápnum (eins og vampýrur Harris) sem
kvennamenning. Þrátt fyrir að hrollvekjan hafi lengst af verið álitin
strákadót þá er ljóst að allt frá upphafi hefur hrollvekjan höfðað sér-
staklega til kvenna. Það þarf ekki annað en að skoða sögu gotnesku
skáldsögunnar og helstu höfunda hennar, allt frá Clöru Reeve og Anne
Radcliffe til Mary Shelley, til að sjá að konur hafa löngum hallað sér að
hryllingi. Vissulega er það svolítið undarlegt að til að gera vampýrurnar
kvenvænni þá þurfi hún skyndilega að heita yfirnáttúruleg ástarsaga en
ekki hrollvekja, en þetta má þó einnig skoða sem dæmi um það hvernig
hrollvekjan, og þá sérstaklega frægasti fulltrúi hennar, vampýran,
hafnar öllum markalínum. Það sem einkennir vampýruna jafnvel
Vampýra eða Ást og sársauki 1894
eftir Edward Munch.