Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1939, Blaðsíða 116

114
þar sem hægt var að hreinsa af sér snjó á vetrum, og þaðan lágu löng'
göng til baðstofu með fleiri eða færri millihurðum. Þar sem gesta-
stofur sneru fram á hlað og lág'u samhliða bæjardyrahúsi, var ekki
gengið beint inn í þær eða frá hliðinni, heldur gegnt gluggum úr fram-
hýsi, sem gengið var i úr göngunum inn af bæjardyrum, svo að leiðin
öll var bæði krókótt og með 2—3 millihurðum. Á nýrri bæjunum er
aftur á móti oft aðeins þunnt þil milli bæjardyra og stofu og einföld
hurð. Þannig er líka á ýmsum af fyrstu stein- og timburhúsunum, og
þarf vitanlega mikla upphitun, ef líft á að vera í slíkum húsakynn-
um. Gömlu baðstofurnar voru vegglágar og' með háu risi, en alda-
mótabaðstofurnar veggháar og' með svo flötu þaki, að það verst ekki
leka eða fúa. Gömlu bæirnir voru „funktionalistiskir“ í þess orðs réttu
og sönnu merkingu, miðaðir við veðurfar og' hagkvæmni, þótt efna-
hagur skæri þeim þröngan stakk, en þeir nýrri voru með þeim upp-
skafningshætti, sem einkennir tímamót gamallar menningar og þeirr-
ar nýmenningar, sem kann ekki fótum sínum forráð enn sem komið
er. Þrifnaður fer áreiðanlega heldur batnandi, ekki sizt utan húss, og'
sjást þess greinilegust merki í kauptúnunum, þar sem sóðaskapurinn
var mikill, einkum á Skagaströnd. Fyrirmælum hinna nýju heilbrigðis-
samþykkta um almenna hreinsunarviku á vorin er yfirleitt vel fylgt.
Það, sem skortir á, er enn sem fyrr það, að salerni séu reist við húsin
eða i þeim.
Sauðárkróks. Húsakynni yfirleitt slæm. Hafa þó á seinni árum verið
reist ekki svo fá hús, en enn j)á er í sveitinni mikið af gömlum og
köldum bæjum. Nú í ár hafa verið byggð nokkur hús, og hefði sjálf-
sag't orðið framhald á þvi, ef striðið hefði ekki komið og hamlað fram-
kvæmdum. Margar íbúðir í kauptúninu eru einnig slæmar. Þar er þó
talsvert af nýjum húsum, en nokkuð hefur skort á, að hægt hafi verið
að ganga vel frá þeim og búa þau þægindum. Þrifnaður má sjálfsagt
teljast í sæmilegu lag'i, þótt talsvert skorti á, að í góðu lagi sé, meðan
lús og kláði fá að njóta sín, eins og' raun er á.
Ólafsjj. 1 steinhús var reist með styrk á sveitaheimili. Á öðru sveita-
heimili var steinhús stækkað. í kauptúninu var ekkert hús bvgg't, en
1 lagfært. Annars er víða mjög þröngt um fólk hér í kauptúninu,
húsin léleg og' allt annað en vistleg vegna viðhaldsleysis. Þrifnaður
virðist mér yfirleitt dágóður, en samt finnast heimili, þar sem hann
er fyrir neðan allar hellur. Utanhússþrifnaður er yfirleitt bágborinn.
Einkum stafa mikil óþrif af fjóshaugum, sem hafðir eru innan um
húsin í kauptúninu þrátt fyrir heilbrigðissamþykkt og bann heil-
brigðisnefndar. 4 fjós, ásamt mykjuhúsum, voru reist í sumar í fjósa-
hverfinu, og fer þá fjóshaugum fækkandi. Einnig spillist loft mjög af
völdum beinahjalla, sem eru rétt vestan við kauptúnið. Út yfir tekur
þó sóðaskapurinn við fiskhús og' sjóhús.
Svarfdæla. 1 Svarfaðardal voru árin 1938 og ’39 byggðir upp alger-
lega að nýju 10 bæir, 7 úr steinsteypu, 3 úr timbri og járni, allt fremur
vel vandað. í Dalvík voru á sama tíma byggð 3 steinhús og 1 timbur-
hús járnvarið. Skipulagsleysið í byggingum í kauptúninu hér er til
stórkostlegs óhagræðis og kostnaðarauka við hagnýtingu frárennshs,
vatnsleiðslu, rafmagns, sima, gatna o. s. frv.