Hugur - 01.01.2018, Blaðsíða 10

10 Finnur Dellsén ræðir við Mariu Baghramian
góðhjartaðasti og örlátasti heimspekingur okkar tíma. Hann hampaði sjálfum sér
aldrei sem miklum „snillingi“ (leiðbeinandi Putnams, Hans Reichenbach, notaði
þetta orð um hann í meðmælabréfi, án hans vitundar, og ég held að það eigi vel
við í þessu tilviki). Hann var alltaf fróðleiksfús og opinn fyrir nýjum hugmyndum
(sem varð til þess að hann skipti oft um skoðun) og sýndi alltaf ákveðna auðmýkt
gagnvart viðfangsefnum sínum.
Ég hélt áfram að hitta Hilary með reglulegu millibili – í Cambridge í Massa-
chusetts, í Dyflinni og á ýmsum ráðstefnum í Evrópu – allt þar til hann lést
(2016). Þar sem ég fylgdist með honum á stórkostlegri andlegri vegferð hans um
hin ar ýmsu heimspekilegu kenningar og nálganir, lærði ég stöðugt meira um
amer ískan pragmatisma og varð sífellt heillaðri af verkum hugsuða á borð við
James og Dewey. Það sem er minnisstæðast af kynnum mínum við Putnam er
þó ráðstefna sem ég skipulagði í Dublin til að halda upp á áttræðisafmæli hans.
Þarna var hann í essinu sínu, umkringdur fjölda fyrrum nemenda og kollega, fólki
eins og Saul Kripke, Ned Block, Michael Devitt, Tyler Burge, Alva Noë, Hartry
Field og fleirum, og naut aðdáunar þeirra og væntumþykju. Það að fá að fylgjast
með þessu og heyra skýr og skörp svör hans í þessum rökræðum, var eitt það
ánægjulegasta sem ég hef upplifað á starfsferlinum. Bókin sem ég svo ritstýrði í
kjölfarið, Reading Putnam, var ávöxtur þessarar ráðstefnu og hún er enn í dag eitt
af þeim verkum mínum sem ég er hvað stoltust af.
Heimspekingarnir sem við höfum rætt um hingað til eru allir karlmenn, en þú hefur
svo sannarlega ekki einblínt á karlkyns heimspekinga á ferli þínum. Þú stofnaðir Félag
kvenna í heimspeki á Írland (SWIP Ireland) og varst formaður þess og hefur lagt mikið
af mörkum til að auka hlut kvenna í heimspeki í heiminum öllum. Geturðu sagt aðeins
frá þessari vinnu og hvernig hún tengist þinni eigin reynslu sem kona í fagi þar sem
karlmenn hafa verið í miklum meirihluta?
Ég fór því miður ekki að taka virkan þátt í að auka hlut kvenna í heimspeki
fyrr en tiltölulega seint á starfsævinni. Eins og skilja má af því sem ég sagði um
byltinguna í Íran, hafði ég alltaf mikinn áhuga á stjórnmálum, sérstaklega því sem
kalla mætti „vinstripólitík“. Á níunda og tíunda áratugnum var Írland gríðarlega
íhaldssamt samfélag. Heimspekideildin við University College Dublin (UCD),
þar sem ég var fastráðin á tíunda áratugnum, var eitt öfgafyllsta dæmið um hvern-
ig sú íhaldssemi birtist. Deildin hafði tekið við af svokallaðri frumspekideild, sem
prófessor Des Connell hafði veitt forstöðu, en hann varð síðar erkibiskup Dyfl-
innar árið 1989. Margir þeirra sem kenndu við deildina voru prestar eða höfðu
sterkar trúarskoðanir. Í þeirri deild voru engar konur.
Dermot Moran tók svo við af Des Connell árið 1989 sem formaður í nýrri
heimspekideild, en undir hana féll það starf sem áður hafði farið fram í frum-
spekideildinni ásamt heimspekilegum þáttum þess sem áður hafði fallið undir
siðfræði- og stjórnmálafræðideild og rökfræði- og sálfræðideild. Árið 1990 varð
ég fyrsta manneskjan sem var ráðin inn í hina nýju heimspekideild – og varð þá
jafnframt fyrsta konan og fyrsti trúleysinginn til að starfa þar (og laus við alla kaþ-
ólsku í þokkabót). Á þessum árum var írska þjóðin að takast á um mörg umdeild
Hugur 2018meðoverride.indd 10 24-Jul-18 12:21:21