Hugur - 01.01.2018, Blaðsíða 8

8 Finnur Dellsén ræðir við Mariu Baghramian
vonir við breytingar í átt til aukins jöfnuðar og meira frjálsræðis í stjórnmál um
þjóð arinnar. Skömmu eftir byltinguna varð mér og manninum mínum, Hormoz
Farhat, sem er prófessor í tónlist, hins vegar ljóst að trúarlegt stjórnarfar kæmi til
með að ná til æ fleiri þátta samfélagsins, og í kjölfarið áttuðum við okkur á því að
ef til vill væri ekki heppilegt eða öruggt fyrir okkur að búa í hinu nýja íslamska
lýðveldi í Íran. Við byrjuðum því að leita að atvinnutækifærum utan Írans, og
skömmu síðar var eiginmanni mínum boðið starf við Queen’s University Belfast.
Við kvöddum Íran í júlí 1979, tókum með okkur tvær ferðatöskur og höfum aldrei
snúið aftur. Við vorum meðal þeirra lánsömu. Sumir vina okkar, sem urðu eftir,
áttu fyrir höndum að verða fangelsaðir, pyntaðir eða þaðan af verra. Því mun ég
aldrei gleyma.
Ég fór sjálf í nám við Queen’s, en það kom fljótlega í ljós að ég gæti ekki hald ið
áfr am að stunda nám í leiklist, eins og ég hafði gert í Teheran. Á þessum tíma
var ekki boðið upp á leiklist á háskólastigi í Bretlandi og á Írlandi, svo ég varð að
byrja upp á nýtt ef ég ætlaði mér að útskrifast úr háskóla. Ég hafði áður numið
dálitla heimspeki og vissi að ég hefði ánægju af því. Mér þótt líka áhuga vert út
frá bakgrunni mínum að prófa að læra félagsmannfræði. Svo reyndi ég líka fyr-
ir mér í stjórnmálafræði en eftir að hafa reynt fjöldauppreisn á eigin skinni, þá
fannst mér umræðurnar í stjórnmálafræðitímum heldur óspennandi, jafnvel þótt
þær færu fram í Belfast á sannkölluðum umbrotatímum. Niðurstaðan varð því
sú að læra heimspeki og félagsmannfræði. Queen’s hafði þá nýlega ráðið til sín
marga unga heimspekikennara, þar á meðal Peter Carruthers og Jack Copeland.
Fyrirlestrar þeirra voru meðal þess sem gerði það að verkum að ég ákvað að halda
áfram í heimspeki á framhaldsstigi. Árið 1982 var maðurinn minn gerður að pró-
fessor í tónlist við Trinity College Dublin og þá fluttum við til Dyflinnar. Tim
Williamson var þá nýbúinn að taka við fyrstu stöðu sinni við háskólann og ég var
svo lánsöm að verða fyrsti doktorsnemi hans. Það má því segja að pólitískar og
persónulegar kringumstæður hafi haft mikil áhrif á að ég ákvað að gerast heim-
spekingur, en með dálítilli heppni reyndust þetta á endanum réttar ákvarðanir.
Doktorsritgerðin þín er um heimspekilega rökfræði og þú hefur skrifað mikið um af-
stæðishyggju, þar á meðal víðlesna bók um efnið. Ég velti fyrir mér hvort þetta rann-
sóknarefni tengist að einhverju leyti þeirri pólitísku reynslu sem þú öðlaðist í Íran?
Ég fékk áhuga á afstæðishyggju þegar ég lærði félagsmannfræði í grunnnámi
mínu. Afstæðishyggja var alltumlykjandi í mannfræði og kennarar mínir drógu
sjaldan, ef þá nokkurn tímann, í efa að hún ætti við rök að styðjast. Í heimspeki-
deildinni var þessu þveröfugt farið. Þar var gert ráð fyrir því að afstæðishyggja
væri mótsagnakennd og græfi undan sjálfri sér, og litið svo á að það þyrfti ekki
að ræða það frekar. Ég var ósammála báðum þessum skoðunum. Ég taldi þá, og
tel reyndar enn, að margar mikilsverðar og réttmætar heimspekilegar og félags-
legar spurningar, sem snúa að mismun og margbreytileika, búi að baki því að fólk
hallast að afstæðishyggju. Að mínu mati á að taka alvarlega þau vandamál sem
leiða til afstæðishyggju, jafnvel þótt svörin sem afstæðishyggja veitir okkur séu
óviðunandi þegar allt kemur til alls. Í skrifum mínum hef ég því reynt að sýna að
Hugur 2018meðoverride.indd 8 24-Jul-18 12:21:21