Andvari - 01.01.2018, Blaðsíða 7

6 GUNNAR STEFÁNSSON ANDVARI
innflytjendamálum. Slíkt átti auðvitað ekki að skyggja á hátíðarfundinn og
verða til þess að danska þingforsetanum yrði sýnd óvirðing.
Svo fór samt. Heill þingflokkur, Píratar, sniðgekk hátíðarfundinn og brást
þannig skyldu sinni. Samfylkingin átti greinilega í vandræðum með þetta
mál. Einn þingmaður hennar gekk af fundi þegar danski þingforsetinn tók til
máls og formaður flokksins sendi Piu Kjærsgaard tóninn á skandinavísku úr
ræðustóli Alþingis. Þessi uppákoma var til mikils vansa þeim þingmönnum
sem í hlut áttu. Forseti Alþingis bað Dani afsökunar fyrir hönd þingsins
eins og sjálfsagt var.
Alþingi ákvað í tilefni fullveldisafmælisins að gera tvennt sem samþykkt
var á hátíðarfundinum 18. júlí: Að stofna sjóð til styrktar barnamenningu og
láta smíða skip til hafrannsókna. Þá var ákveðið að semja við Hið íslenska
bókmenntafélag um ritun tveggja bóka: Rits um Þingvelli í íslenskri mynd-
list og yfirlitsverks um íslenska bókmenntasögu.
Allt er þetta gott og gilt í sjálfu sér. Um hið síðasttalda verður þó að benda
á að Mál og menning lét fyrir ekki svo mörgum árum semja yfirlit um ís-
lenska bókmenntasögu frá fornöld til samtíma. Það kom út í fimm bindum,
samið af mörgum höfundum, ýmsum helstu bókmenntafræðingum vorum.
Er vandséð þörf á að taka nú aftur til að semja slíkt yfirlitsverk. Það hefur
því miður oft farið svo um þess háttar rit, að þau liggja lítt lesin og rædd.
Nýlegt dæmi er verk um myndlist, Íslensk listasaga í fimm bindum. Viðbrögð
við henni urðu aðallega ólund út af því að ekki væri fjallað um einhverja til-
tekna listamenn samtíðarinnar. Þótt alltaf megi deila um einstök atriði eru
slík viðbrögð ekki góður vitnisburður um íslenska menningarumræðu.
Nú á haustdögum tilkynnti svo ríkisstjórnin aðgerðaáætlun í loftslags-
málum til næstu tólf ára. Ekki var það beinlínis í tengslum við fullveldisaf-
mælið, en einkar vel fór á því að draga þennan fána að húni einmitt nú. Lögð
verður áhersla á orkuskipti í samgöngumálum, markmiðið að hverfa smám
saman frá notkun bensín- og dísselbíla, en í staðinn er greitt fyrir rafbílum.
Þetta er byrjun á nauðsynlegum aðgerðum sem ber að fagna. Það er löngu
ljóst að framtíð lífs á jörðinni er í húfi, ef ekki er brugðist við hinni gegndar-
lausu sóun þeirrar orku sem ekki endurnýjar sig.
*
Þegar litið er yfir fullveldistímann er margs að minnast, hvort sem litið er til
almennrar þjóðfélagsþróunar, atvinnuhátta eða menningarlífs. Að því síðast-
talda lýtur sýning í Listasafni Íslands, stór og fjölþætt, sem nefnd hefur verið
Lífsblómið. Það nafn er sótt í hinn mikla sagnasjóð Halldórs Laxness, lífs-
blóm Bjarts í Sumarhúsum var Ásta Sóllilja. Það á vel við að minna sérstak-
lega á þátt Halldórs í íslensku menningarlífi fullveldistímans, enginn á þar
meiri eða glæsilegri hlutdeild en hann.