Andvari - 01.01.2018, Blaðsíða 111

110 SVEINN EINARSSON ANDVARI
ávarp Thaliu fyrir þeirra hönd á 50 ára afmæli Leikfélags Reykjavíkur. Hún
lést sumarið 1948, mjög um aldur fram.
VII
Greinarhöfundur kynntist Soffíu Guðlaugsdóttur persónulega og var þá
barn að aldri, bæði á heimili þeirra Soffíu og Hjörleifs Hjörleifssonar, seinni
manns hennar, sem og á Laugarvatni. Sterkur persónuleiki listakonunnar
festist í minni, opnar gáfur, bæði tilfinninga, hugsunar og gamansemi. En
það var einmitt á Laugarvatni sem saga gerðist sem nú skal sögð. Ég hef sagt
hana áður opinberlega, en kannski á hún ekki síður við nú, þegar menn eru
önnum kafnir við að rannsaka kosmískt eðli leiklistarinnar.
Eitt sumarið var að störfum á Laugarvatni milliþinganefnd í skólamálum.
Í nefndinni var margt gáfufólk og fylgdi, að umræður yfir morgunverði urðu
gjarna áhugaverðar, enda tímar viðsjálir og að mörgu að víkja. Atvik höguðu
því þannig að Soffía var þar í nokkra daga og svo móðir mín og ég; sagan
hefur þannig lengi geymst í minni mér. Meðal nefndarmanna var skörung-
urinn Aðalbjörg Sigurðardóttir og meðal hennar áhugamála var spíritismi.
Einn morguninn verður hann að umræðuefni. Soffía lét lítið yfir og taldi að
margt sem þar væri talið til tíðinda væri ekki merkilegra en þegar leikara
tækist upp í list sinni og auðnaðist að færa sig úr sínu eigin skinni í skinn
persónunnar sem túlka ætti.
„Jæja,“ sagði Aðalbjörg, „á leiksviðinu kannski. En ekki geturðu birst mér
utan sviðs.“
„Get ég það ekki?“ spurði Soffía. „Ég skal bara birtast þér í nótt!“
Þessar orðræður voru teknar sem eitt af mörgum dæmum um skemmtilegt
andríki sem þessir morgunverðir leystu úr læðingi.
Svo vildi til, að Soffía fór til Reykjavíkur síðdegis þennan sama dag.
Morguninn eftir voru gáfulegar samræður að vanda, en nú vantaði Aðalbjörgu
og undruðust menn það. Loks kom hún og var mikið niðri fyrir.
„Hún kom,“ sagði Aðalbjörg.
„Hver?“ Fólk hafði gleymt skemmtun gærdagsins.
„Hún Sissa,“ sagði Aðalbjörg, en það var gælunafn hinnar frægu leikkonu.
Og nú hóf Aðalbjörg frásögn sína. Hún bjó í Björkinni svokallaðri, sem
var einnar hæðar hús. Hún kvaðst hafa vaknað upp snemma nætur og vart
náð andanum; hugsaði sem svo: ég er með martröð, mig er að dreyma. En þá
gekk framhjá glugganum hópur ungs fólks og var að syngja alþekkt dægur-
lag, Aðalbjörg mundi meira að segja hvaða lag það var: Á hörpunnar óma.
Jukust nú andþrengslin og Aðalbjörgu fannst sem allt súrefni væri horfið