Réttur - 01.01.1961, Síða 25
ARNI BERGMANN:
7 ára áætlun Sovét-
ríkjanna
í heiminum eru tvö þjóðfélagskerfi, — hið sósíalistíska og hið
kapítalistíska, tvö þjóðfélagskerfi, sem eiga í samkeppni, — von-
andi alltaf friðsamlegri — um það, hvort þeirra sé lífvænlegra
og heppilegra fyrir mannlegt samfélag. Þessi tvö þjóðfélagskerfi
eru vissulega ekki aðeins reist á gjörólíkum efnahagslegum grund-
velli; þau hafa ólík þjóðfélagslegt siðgæði, ólíka réttvísi, ólíkar
uppeldishugsjónir, ólíka heimspeki, ólíkan skilning á frelsi, —
svo mætti lengi telja. Allar þessar andstæður eru vissulega merki-
legar og verðar umræðu og kappræðu milli fylgismanna sósíal-
isma og kapítalisma. Samt er hætt við því, að allar umræður,
sem ekki byggjast fyrst og fremst á samanburði efnahagsþróunar
sósíalistískra og kapítalístiskra landa, verði nokkuð loftkenndar
og þýðingarlausar. Við könnumst við fyrirbærið: sá borgaralegi
telur upp hreinsanirnar 1937, stalinismann, Ungverjaland, Paster-
nak, — hinsvegar stendur sósíalistinn og veit varla hverja af
glæpum kapítalismans hann ætti helzt að nefna, því þeir eru sem
sandkorn á sjávarströnd.
Nei, ég endurtek, að allt verður að byggjast á samanburði efna-
hagsþróunar hinna ýmsu landa. Úrslit í samkeppni þjóðfélags-
kerfanna eru undir því komin, hvort þeirra getur aukið fram-
leiðslu sína hraðar, bætt hraðar lífskjör þeirra þjóða, sem við
þau búa.* Auk þess ber ekki að gleyma því, að efnahagslegar fram-
* Vissulega hafa Ilfskjör alþýSu i auðvaldsheiminum batnað á okkar öld. En þessl
lifskjarabreyting verður varla skrifuð kapítalismanum til tekna nema að litlu
leytl. Hún hefði aldrei orðlð slik, ef hin róttæka verkalýðshreyfing hefði ekki
barizt fyrir kjarabótum með oddl og egg, ef kapltalisminn hefðl ekki átt yfir
höfði sér verkalýðssamtökin, sem efldust með hverju árl, elnkum eftlr að
verkalýður Bússlands gerði byltingu sina, og tók að sanna öllum heimi, að borg-
arastéttin er óþarfur baggl á mannfélaginu.