Andvari - 01.07.1962, Blaðsíða 8

118
BJARNI BENEDIKTSSON
ANDVABI
vísu allir fcngið ágæta undirstöðu við laganániið í Kaupmannahöfn. Megin-
reglur voru hinar sömu í dönshum rétti og íslenzkum, en þeir meinbaugir á,
að þ ar hafði aldrei að neinu gagni verið gerð grein fyrir íslenzkri löggjöf, og
að sjálfsögðu fór kennslan frarn á dönsku. íslendingar áttu fornt lagamál, en
vísindaleg heiti á nútímahugtökum voru ýmist ekki til á íslenzku eða notkun
þeirra mjög á reiki. Kennslubækur á íslenzku um íslenzka lögfræði voru engar til.
Allir hófust hinir fyrstu lagakennarar þegar handa um samningu kennslu-
bóka í greinum sínum. En mjög her af, hversu Einar reyndist afkastamestur,
orðhagastur og skýrastur í framsetningu af þessum brautryðjendum, sem allir
voru hinir mætustu menn. I aðalkennslugrein sinni, réttarfari, skrifaði Einar
bækur um alla þætti þess og eru nokkur bókaheitanna talin í þessari vísu
Tómasar Guðmundssonar, senr hann kvað á námsárum sínum.
(")! Elversu ljúft er að lesa
um Lögbann og kyrrsetning
en þó um Uppboð og undirboð
og Afrýjun glaðast ég syng.
Og loks, þegar Aðför er úti
og eygló er sigin í mar,
þá dreymir mig himneska drauma
um Dómstóla og réttarfar.
Dómstólar og réttarfar var grundvallarritið, og kom það út þegar 1911 — 13.
Næst kom Meðferð opinherra mála 1919. Hin síðari réttarfarsrit Einars voru
öll fjölrituð, sum oftar en einu sinni: Áfrýjun einkamála, 1921, Afhrigðileg með-
ferð einkamála í héraði, 1922, Llppboð og undirboð (sem fjölritað var eftir
fyrirlestrum Einars, án þess að hann ætti sjálfur þátt í útgáfunni) 1923, íslenzkur
skiptaréttur, 1924, Kyrrsetning og lögbann, 1925, og Aðfarargjörðir, 1929.
A fyrri kennsluárum sínurn kenndi Einar einnig réttarsögu og las þá fyrir
stúdentum drög að íslenzkri réttarsögu, en aldrei hirtist það rit í heild. Síðan
tók Einar við kennslu í stjórnlagafræði. Samdi hann þá og gaf 1927 út Ágrip
af íslenzkri stjórnlagafræði. Það var einskonar viðbót við íslenzka stjórnlaga-
fræði Lárusar H. Bjarnasonar, sem út hafði komið 1913, en var að verulegu
leyti orðin úrelt vegna stjórnarskrárbreytinganna 1915 og 1920. Síðar gaf höf-
undur þessarar greinar stjómlagafræði Einars aftur út fjölritaða ineð viðaukum
og hreytingum 1935.
Meðal kennslubóka Einars ber enn að telja Þjóðréttarsamband íslands og
Danmerkur, sem birtist 1924 og kom 1926 út í danskri þýðingu eftir Jón H.
Sveinhjörnsson.