Andvari

Árgangur

Andvari - 01.07.1962, Blaðsíða 43

Andvari - 01.07.1962, Blaðsíða 43
ANDVARI SKÓLAKERFI OG ÞJÓÐFÉLAG 153 þjóðfélaginu; og til eru þeir, sem draga í efa, að nokkur vísindi fái unnið bug á þeirri skammsýni. Að sjálfsögðu þarf enga óvenjulega framsýni til þess, að finna á hverjum tíma eitthvað, sem aflaga fer, einhvern skort, sem úr þarf að bæta. Og oftast er einhver lausn nærtæk, svo að umbóta- menn skortir aldrei verkefni og sjaldan úrræði; menn deyja sjaldnast ráðalausir um þjóðfélagsmál. Hitt er öllu sjaldgæf- ara, að menn sjái fyrir afleiðingar þeirra úrræða, sem til er gripið, að þeir skilji hin margslungnu tengsl milli eins vanda- rnáls og annars, að þeir kunni að spá um lokastig þeirrar þróunar, sem þeir stuðla að. Það var ekki svo til ætlazt, að verk- legar framfarir í íslenzkum landbúnaði yrðu aldagamalli hændamenningu að fjörtjóni, þótt sú virðist ætla að verða raunin á. Enginn ætlaðist til þess, að vaxandi borgarmenningu í hinum stóra, unga höfuÖstaÖ okkar fylgdi vaxandi borgarómenning, og þó rennur þar ómenn- ingin sumpart af sömu rót og menn- ingin. Og enginn forystumaður í skóla- málum landsins mun nokkurn tíma hafa til þess ætlazt, að efling skólanna ylli hnignun heimilanna. Á tímum mikilla og örra þjóÖfélags- breytinga er það tíðast svo, að mönnurn er aðeins að hálfu ljóst, hvað er að ger- ast. Menn hafa aÖeins hálfa meðvitund um það, hvaða öfl það eru, sem þeir í senn stýra og láta stjórnast af, sjá aðeins til hálfs, hvert sú braut stefnir, sem þeir ryðja viljugir og fylgja nauðugir viljugir. (Það er ef til vill sérstök ástæða til að taka það fram, að þetta virðist ekki einungis eiga sér stað í lýðfrjálsum þjóðfélögum, sem setja traust sitt á samspil fjölbreyttra viðhorfa og andvígra afla, heldur einnig þar, sem menn hafa komizt lengst í alls- herjarskipulagningu þjóðlífsins undir stjórn alvaldra leiðtoga með rammeflt fé- lagslegt hugmyndakerfi að iiakhjarli). Af þessum orsökum stafar það, virðist mér, að þegar menn staldra við á framvindu- brautinni eða breytingaskeiðinu og litast um, furðar þá venjulega á því, sem fyrir augun ber. Við könnumst öll við það, að áhrifamenn í þjóðfélaginu — þeir, sem miklu hafa áorkað og mörgu komiÖ af stað — þurfa ekki að ná ýkja háum aldri til þess, að svo geti farið, að þeir þekki ekki afleiðingar sinna eigin verka, skilji ekki lokamynd þeirra breytinga og nýj- unga, sem þeim sjálfum tókst bezt að koma í kring. Þetta ferst engum að leggja þeim til lasts. Og þaðan af síður er rétt- mætt að lasta okkur hin — almenning- inn, sjálft þjóðfélagsefnið, sem verið er að breyta — þótt við ekki skiljum af sjálfsdáðum og fyrirhafnarlaust, hvað cr að gerast í kringum okkur og enda innra með okkur sjálfum. Saga íslenzku þjóðarinnar — eins og raunar saga allra vestrænna þjóÖa — sið- ustu hundrað árin er saga stórfenglegrar þjóðfélagsbyltingar. Og sú bylting stend- ur enn yfir; við erum enn á hraðri ferð eitthvað út í framtíÖargeiminn, og alls ekki víst, að við komumst fyrst um sinn á nokkurn sporbaug um fasta miðju. Það er því sízt að undra, þótt skilningi okkar á því, hvar við erum stödd, sé í mörgu ábótavant, og mikið skorti á sjálfræði okkar um það, hvert við stefnum. Engu að síÖur má sjá margvísleg merki þess, að við viljum nú gjarnan litast um og reyna að átta okkur, eða þó ekki væri nema virða vandlega fyrir okkur eitt- hvað af því nýstárlega, sem við höfum óafvitandi verið að skapa síðustu manns- aldrana. Þetta ættum við líka að geta. í fyrsta lagi er það of augljóst mál til að fara um það mörgum orÖum, að þær breytingar, sem þegar hafa átt sér stað, eru óaftur- kallanlegar. 1 öðru lagi skiljum við hæði
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132

x

Andvari

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.