Andvari - 01.07.1962, Blaðsíða 27

ANDVAIÍI
ÍSLENZKUR DÝRGRIPUR í I-IOLLENZKU SAFNI
137
sögu Gaimards má sjá, að hann og félagar
hans komu við í Múla, er þeir fóru frá
Grenjaðarstað.4,r| Hafa þeir því hæglega
getað haft með sér klæði þaðan, þótt ekki
sé á það minnzt í bókinni. Er enda eðli-
legt, að frásögnum af slíku hafi verið
sleppt, því að útlendingum var óheimilt
að flytja sögulega gripi af landi brott.
Höfðu þeir félagarnir fundið fyrir því í
lok fyrri ferðarinnar árið 1835, er þeir
urðu að sliila útskornum hvalbeinsþynn-
um, sem þeir höfðu fengið úr Skarðs-
kirkju á Landi.40
En hver sem kann að vera uppruna-
staður hins íslenzka altarisklæðis í Twen-
thesafni, og hvernig sem leið þess hefur
þangað legið, ber að fagna því, að enn
eitt hinna gömlu íslenzku refilsaums-
klæða skuli hafa komið í leitirnar. Klæði
þessi bera vitni um mikið listfengi þeirra,
er þau unnu, og jafnframt, að hér á landi
hafi þessi saumgerð notið sérstakrar hvlli
og lifað lengur en með öðrum þjóðum.
Klæðið í Enschede er að uppdrætti til tals-
vert frábrugðið öðrum refilsaumsklæðum
og sýnir, að munsturgcrð altarisklæðanna
hefur verið fjölbreyttari en áður mátti
ætla.
Vonandi líður ekki á löngu þar til ís-
lenzkur uppruni þrenningarklæðisins
verður viðurkenndur í Twenthesafni,
hafi það ckki verið gert nú þcgar. Hvort
síðar muni takast að rekja slóð þess ör-
ugglega og ítarlega, verður framtíðin að
skera úr um.
(Bps.: Biskupsskjalasafn. Kirkjustóll: skjiil
í Kirknasafni. Hvort tveggja í Þjóðskjala-
safni íslands.)
1 E. J. Kalf, „Een interessant Borduursel in het Rijksmuseum Twentlie", Textilhistorisclie
Bijdragen, 1:50—70, 1959.
2 Mary Symonds Antrobus & Louisa Preece, Needleivork through the Ages (London, 1928),
bls. 128 og mynd XVIII, 3.
3 Marie Schutte, Deutsche Wandteppiche (Leipzig, 1938), hls. 48—50.
4 Francis Wormald, „Style and Design", The Bayetix Tapestry, Frank Stenton, cditor (New
York, 1956), hls. 33—34.
5 Helen Engelstad, Refil, bunad, tjeld (Oslo, 1952), hls. 81.
6 Af þessum ellefu eru þvi miður aðeins sex í vörzlu Þjóðminjasafns Islands; fjögur, þar á
meðal refillinn, eru í Þjóðminjasafni Dana (Nationalmuseet) í Kaupmannahöfn, og eitt er
í Clunysafninu í París.
7 Sigfús Blöndal og Sigurður Sigtryggsson, Gammel islandsk kultur i hilleder (Köbenhavn,
1929), bls. vi, 6 og myndaskýring 77.
Kristján Eldjárn, íslenzk list frá fyrri öldum (Reykjavík, 1957), myndaskýringar 5, 45, 56, 67.
Louis de Farcy, La broderie du 11. siecle jusqu'a nos jours (Angers, 1890), II, mynd 24.
Kalf, op. cit., bls. 63, 66.
Middelalder og nyere tid. Nationalmuseets vejledninger (Köbenhavn, 1938), bls. 26, 27, 59.
Gertie Wandel, „To broderede billedtæpper og deres islandske oprindelse", Fra National-
museets Arbejdsmark (Köbenhavn, 1914), bls. 74, 81.
Matthías Þórðarson, ÞjóSminjasafn íslands. Leiðarvísir (Reykjavík, 1914), bls. 6.
8 Emile Male, L’art religieux du 12. siecle en France (Paris, 1953), bls. 183, mynd 140.
9 Millia Davenport, The Book of Costume (New York, 1948), I, bls. 343 og 389, mynd 1031.
C. Willett and Phillis Cunnington, Handbook of English Mediaeval Costume (Philadelphia,
1952), bls. 142. •
10 Kalf, op. cit., bls. 55, 67.
11 Eldjárn, op. cit., myndaskýring 57.