Andvari

Árgangur

Andvari - 01.07.1962, Blaðsíða 119

Andvari - 01.07.1962, Blaðsíða 119
ANDVARI ÍSLENZK SAGNAGERÐ 1961 229 en honum er ekki lagið að virkja þennan kærleik til listrænna átaka, mannlýsingar hans eru flestar yfirborðslegar og ekki sannfærandi og væmni jafnan á næsta leiti. Þessa gætir þó mest í rómantískum, ljóðrænum smásögum Sigurjóns sumum, sem margar hverjar fara alveg úr böndum af þessurn og öðrum lausatökum þótt söguefnið sé stundum allgott. (Dísin úr björgunum, Gamalt lag, Maðurinn í speglinum.) Sjálfur frásagnarhátturinn er ekki alltaf ósnotur, þó hann sé tilbreyt- jngarlítill, einkum þar sem höfundur kann sér hóf, en nokkuð spillir með köfl- um ásókn hans að nota sérleg og óvenju- Icg orð og orðatiltæki sem engan veg- inn falla að stílnum að öðru leyti. Bezt- ur virðist mér Sigurjón í sumum sög- um þar sem hann ratar á hnyttilegt söguefni (Vala, vala spákona) og tekst honum þá stundum allvel upp, getur verið notalega glettinn og sagt einfalda sögu skemmtilega. Hitt er verra að hrein tilviljun virðist ráða nær honum tekst og nær ekki: oft missir hann úr höndum sér jafngóð eða betri cfni og honum tekst öðrurn stundum að gera allgóð skil (I Ilöðukálfur, Hefndin). Spillir þetta mjög heildarsvip bókarinnar, og víkur hér enn að því sem fyrr var sagt: að meira þarf en góðan ásetning til að skapa um- talsverðar bókmenntir. 6 Það sem frá upphafi hefur verið at- hyglisverðast og loflegast um rit Thors Vilhjálmssonar er þrotlaus stílviðleitni hans og stílögun; hann er sá ungra höf- unda sem hefur leitað einna djarflegastra leiða í sagnagerð á undanförnum árum, og hann hefur um leið tamið sér nútíma- legan og í senn persónulegan stílsmáta sem hann hefur núorðið mjög á valdi sínu. Sumir kunna að segja að ferskleik- inn, hin nakta skynjun, sem mjög ein- kcnndi fyrstu þætti Thors hafi að ein- hverju leyti glatazt í þessari þróun, en það held ég sé hæpin kenning: hann hefur stöðugt verið að ná ríkari tökum á viðfangsefnum sínum, efla sér tamd- ari, þjálli stíl; og í beztu þáttum sínum nýtur hann þessara kosta ásamt sama næmleika og fyrrum. Samfara þessu hef- ur mannskilningur hans að sjálfsögðu tekið mótun og þróun, orðið ríkari og fjölbrcytilegri, eindregin bölsýni fyrstu þáttanna vikið fyrir raunhæfara og sveigj- anlegra viðhorfi. Allt þetta birtist vel af síðustu bók hans skáldskaparkyns, Andlit í spegli dropans, frá 1957, og þar eru beztu þættir lians til þessa. Síðan hafa rit Thors verið af öðrum toga spunnin, nær blaðamennsku. Hann gerði hressilega og skemmtilega frásögn af Rússlandsför í bókarformi, og síðan gaf hann út í bók safn greina um ýmis efni, Regn á rykið, sem flestallar höfðu birzt áður í blöðum og tímaritum. Þar í var allmikill bálkur ferðagreina frá ýmsum löndum, og raunar sagði allt meginefni bókarinnar af kynnum hans af framandi löndum og fólki. Af sama toga er nýtt verk Thors frá í haust, Svipir dagsins, og nótt, og er þar þó í senn leitað á nýja slóð. Mér telst svo til í fljótu bragði að í bókinni sé sagt frá heimsóknum hans til sjö Evrópulanda og ferðaflækingi milli þeirra; sjálfsagt má á sama hátt telja þær borgir sem meira eða minna er sagt frá í bókinni. Þessi reikningslist er hér aðeins nefnd til þess að ljóst megi verða hversu hégómleg hún er og fjarri því að segja eitt eða ncitt um verkið. Þótt ferðalög höfundar séu uppistaða bókarinnar er hún engin „ferðasaga" í venjulegum skilningi. Sönnu nær sýnist mér að höf- undur reyni að draga til einnar listrænnar heildar kynni sín af Evrópu nokkur síð- ustu ár, safna ferðaáhrifum sínum í einn skáldlegan brennipunkt. Kannski er rétt-
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132

x

Andvari

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.