Andvari

Árgangur

Andvari - 01.07.1962, Blaðsíða 69

Andvari - 01.07.1962, Blaðsíða 69
ANDVAM GODINN FRÁ VALÞJÓFSSTAÐ 179 að grípa inn í hina almennu landssögu, langt út fyrir raðir þeirra aðila, sem hér um ræðir. Fylgdarmaður einn í liði Þórðar, Hrani Koðránsson, laust Filipus á Hvoli með keyri eins og þræl, og hefði af orðið áverki, ef Þórdís húsfreyja hefði ekki brugðið við hendi og borið af hon- um höggið. Með þessu framferði hafði öll ætt hinna stoltu Oddaverja verið smánuð. Og það hefur áreiðanlega mörg- um þeirra brunnið harmur og hefnd í brjósti, en þó engum meir en þeim Hvols- mæðgum og þó sérstaklega dótturinni Randalín, brúði Odds goða á Valþjófs- stað. Heiður ættarinnar var í veði, yrði óhæfuverksins ekki hefnt, svo fljótt sem kostur væri. En lítil von var til þess, að málið fengist sótt á alþingi eða hefndum komið fram, meðan ríki Þórðar kakala stóð sem þá var. Hér hlaut að skerast í odda. Goðarnir ungu hljóta þá, þegar á brúðkaupsdegi sínum, að hafa komizt að raun um það, að hér höfðu ekki orðið sættir á milli Hvols og Keldna, nema á yfirborðinu. Ahugamál mæðgnanna á Hvoli og Keldum gátu ekki farið saman. Ekki heldur að reka réttar Oddaverja og fylgja Þórði Sighvatssyni að málum. Hér hafði verið þeim ráðum ráðið, að leiðir þeirra bræðra hlutu að skilja eins og síðar kom á daginn. Ekki þarf að draga í efa, að hinar rík- lunduðu Oddaverjadætur hafi eggjað menn sína til þess að láta engan hluta af goðorðum sínum og mannaforráðum, fyrr en í fulla hnefa. En þeir höfðu þá þegar lent í deilu við frænda sinn, hinn upprennandi höfðingja Svínfellinga, Sæ- mund Ormsson. Hann hafði gengið Þórði Sighvatssyni á hönd og Þórður gift hon- um bróðurdóttur sína. Sæmundur var ofsamaður mikill, óeirinn og óbilgjarn. Haustið 1250 var svo mál þetta tekið til meðferðar á alþingi og var það lagt í gerð Þórðar kakala. En það var þannig vaxið, að þeir bræður höfðu fengið tvö goðorð í hendur eftir föður sinn, sem Ormur faðir Sæmundar hafði gefið hon- um. Tvær systur höfðu átt goðorðin, en erfingjar þeirra töldu þau hafa verið gefin í heimildarleysi og fékk því Sæ- mundur tilkall til þeirra. Varð um mál þetta þóf mikið og veitti Sæmundi jafnan betur. Dreginn var saman liðsafnaður og lá við bardaga, þó ekki yrði af. Þetta surnar hafði Þórður kakali falið ýmsum höfðingjum ríki sitt á hendur og farið utan á konungsfund. Vorið 1251 hófust svo deilurnar að nýju. Þá urðu þeir bræður, Þorvarður og Oddur, sekir um hernað á alþingi. Þegar hér var kornið sættust þeir frændur á að setja niður deiluna og varpa um það hlut- kesti hver dæma skyldi, og kom hlutur Sæmundar upp. Fór nú hér sem fyrr, að sekur er sá einn, sem tapar. Voru þeir bræður dæmdir í miklar sektir og urðu að gefa upp goðorðin í ofanálag. En Sæ- mundur naut þeirra skamma hríð, því að hann var tekinn af lífi innan árs frá því að þetta gerðist. Þá hafa goðorðin aftur fallið undir yfirráð Þórarinssona og síðan Þorvarðar. Þetta sumar, 1251, gaf konungur þeirn Sæmundarsonum, Filipusi og Haraldi, heimfararleyfi. Höfðu þeir gefið goðorð sín á vald konungs, en nú hafði hann fengið þeim þau aftur í hendur og kvaðst vilja auka sæmd þeirra. En þeir komust aldrei heim aftur. Þeir drukknuðu á leið- inni skammt austur af Vestmannaeyjum. Við fráfall Filipusar má telja víst, að Oddur Þórarinsson hafi fengið goðorðið í hendur, þar sem hann var giftur dóttur hans, en Filipus átti engan son. Á alþingi 1252 fékk Oddur Þórarinsson því fram- gegnt að dæma Hrana Koðránsson sekan skógarmann fyrir keyrishöggið á Hvoli. Til þess hlýtur hann á þinginu að hafa fengið liðstyrk, sem um munaði, þótt
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132

x

Andvari

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.