Andvari

Árgangur

Andvari - 01.07.1962, Blaðsíða 125

Andvari - 01.07.1962, Blaðsíða 125
ANDVARI ÍSLENZK SAGNAGERÐ 1961 235 ræðu, djúpu og ríku lífi, skírskotun sem nær miklu dýpra og hærra en „söguefnið“ segir til um. Hér mætti enn ræða lengi um þessa sögu og þá ekki sízt haglega gerð hennar, áhrifarík listbrögð og byggingartækni. Skal þó staðar numið að sinni. Það kann að vera álitamál og smekksatriði hverju sinni hver sé „bezta bók ársins“, og skal ekki um það deilt hér. Hitt er fullljóst að Guðbergur Bergsson hefur unnið frægan sigur með sögu sinni, og mikils verður vænzt af næstu verkum frá hendi hans. 8 Asta Sigurðardóttir hefur sætt þeim andkannalegu örlögum að flest sem hún hefur skrifað hefur horfið í skugga einnar sögu, hinnar nafnkunnu sem hirtist í Lífi og list á sinni tíð og mun hafa valdið ýmsum hneykslunum í ýmsum áttum, en jafnframt vakið meiri athygli en títt er urn fyrstu verk ungra höfunda. Síðan eru meira en tíu ár, og nú hefur Ásta safnað sögum sínum í eina bók undir heiti hinn- ar frægu sögu, Sunnudagskvöld til mámi- dagsmorguns, fyrstu sögu bókarinnar og hinnar elztu. Flestar hafa þær áður birzt á dreif í tímaritum, en tvær sögur eru nýjar að bókarlokum. Titilsaga bókarinnar og þrjár sögur aðrar eru samstæðar að efni og frásagnar- hætti, allar sagðar í fyrstu persónu og fjalla allar um unga stúlku á götunni í Reykjavík. Sögurnar eru Sunnudags- kvöld til mánudagsmorguns, Gatan í rigningu, Draumurinn og í hvaða vagni, allar sýnilega byggðar á persónulegri reynslu höfundar, og virðist reyndar sumt af þeim toga í öðrum sögum bókarinnar. Álitamál kann að vera um formhliðina á þessurn sögum Ástu, þær brcstur sums staðar hnitmiðun og upphyggingu smá- sögu, eru nánast frásagnir á takmörk- um raunsæis, en á köflum með næstum súrrealísku ívafi. Söguhetja er götustúlka, utangarðskonan; og uppistaða þessara sagna allra er tilfinningalíf hennar, ein- falt, frumstætt og lífshungrað, og aðeins snertispölur í næstum lostafulla grimmd. Frásagnarhátturinn hæfir þessurn efni- við, hann er einfaldur og nakinn, hlífð- arlaus, en á köflum hnyttilega myndvís og myndríkur. Allt þetta birtist allvel af fyrstu sögunni: táknmál hennar er barns- lega einfalt alveg eins og sjálf tilfinn- ingin að baki sögunni, en engu að síður verður hún minnisstæð vegna hlífðar- leysisins í frásögn og þó einkum vegna hinnar ríku upplifunar í sögunni, — hún er sönn í barnslegum einfaldleik sínum. Þess vegna trúir lesandi raunverulega ógn stúlkunnar í partíinu, í draumnum um tjörudíkið og viðskiptunum við nauðg- arann þótt þessar lýsingar séu i sjálfu sér fjarri öllu „raunsæi", og á sama hátt verður lýsingin á gleði hennar og lífs- nautn að sögulokum ágætlega trúverðug. Gatan í rigningu er cinfaldari og hófsam- legri og með meira sögusniði, kannski bezt þessara sagna og þar með i bókinni. Götustúlkan birtist manni iill í þessari næmlegu og skemmtilegu lýsingu, frum- stæð lífsnautn hennar, ábyrgðarleysi og utangarðsmennska; sagan er ekki skýring á stúlkunni heldur túlkun hennar. í Draumnum er nýtt uppi á teningi: utan- garðslíf götustúlkunnar verður ekki þolað til lengdar, áreksturinn við siðavant, skilningslaust og hatursfullt umhverfið er uppistaða þessarar sögu sem lýkur í næstum óþolandi sársauka. Ásta velur þann kost að lýsa viðskilnaðinum við drauminn, fóstureyðingunni, í formi mar- traðar; það lánast hér allvel og dýpkar söguna til muna. En nýr skilningur á söguhetjunni birtist hér ekki: barnslegt
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132

x

Andvari

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.