Andvari

Årgang

Andvari - 01.07.1962, Side 125

Andvari - 01.07.1962, Side 125
ANDVARI ÍSLENZK SAGNAGERÐ 1961 235 ræðu, djúpu og ríku lífi, skírskotun sem nær miklu dýpra og hærra en „söguefnið“ segir til um. Hér mætti enn ræða lengi um þessa sögu og þá ekki sízt haglega gerð hennar, áhrifarík listbrögð og byggingartækni. Skal þó staðar numið að sinni. Það kann að vera álitamál og smekksatriði hverju sinni hver sé „bezta bók ársins“, og skal ekki um það deilt hér. Hitt er fullljóst að Guðbergur Bergsson hefur unnið frægan sigur með sögu sinni, og mikils verður vænzt af næstu verkum frá hendi hans. 8 Asta Sigurðardóttir hefur sætt þeim andkannalegu örlögum að flest sem hún hefur skrifað hefur horfið í skugga einnar sögu, hinnar nafnkunnu sem hirtist í Lífi og list á sinni tíð og mun hafa valdið ýmsum hneykslunum í ýmsum áttum, en jafnframt vakið meiri athygli en títt er urn fyrstu verk ungra höfunda. Síðan eru meira en tíu ár, og nú hefur Ásta safnað sögum sínum í eina bók undir heiti hinn- ar frægu sögu, Sunnudagskvöld til mámi- dagsmorguns, fyrstu sögu bókarinnar og hinnar elztu. Flestar hafa þær áður birzt á dreif í tímaritum, en tvær sögur eru nýjar að bókarlokum. Titilsaga bókarinnar og þrjár sögur aðrar eru samstæðar að efni og frásagnar- hætti, allar sagðar í fyrstu persónu og fjalla allar um unga stúlku á götunni í Reykjavík. Sögurnar eru Sunnudags- kvöld til mánudagsmorguns, Gatan í rigningu, Draumurinn og í hvaða vagni, allar sýnilega byggðar á persónulegri reynslu höfundar, og virðist reyndar sumt af þeim toga í öðrum sögum bókarinnar. Álitamál kann að vera um formhliðina á þessurn sögum Ástu, þær brcstur sums staðar hnitmiðun og upphyggingu smá- sögu, eru nánast frásagnir á takmörk- um raunsæis, en á köflum með næstum súrrealísku ívafi. Söguhetja er götustúlka, utangarðskonan; og uppistaða þessara sagna allra er tilfinningalíf hennar, ein- falt, frumstætt og lífshungrað, og aðeins snertispölur í næstum lostafulla grimmd. Frásagnarhátturinn hæfir þessurn efni- við, hann er einfaldur og nakinn, hlífð- arlaus, en á köflum hnyttilega myndvís og myndríkur. Allt þetta birtist allvel af fyrstu sögunni: táknmál hennar er barns- lega einfalt alveg eins og sjálf tilfinn- ingin að baki sögunni, en engu að síður verður hún minnisstæð vegna hlífðar- leysisins í frásögn og þó einkum vegna hinnar ríku upplifunar í sögunni, — hún er sönn í barnslegum einfaldleik sínum. Þess vegna trúir lesandi raunverulega ógn stúlkunnar í partíinu, í draumnum um tjörudíkið og viðskiptunum við nauðg- arann þótt þessar lýsingar séu i sjálfu sér fjarri öllu „raunsæi", og á sama hátt verður lýsingin á gleði hennar og lífs- nautn að sögulokum ágætlega trúverðug. Gatan í rigningu er cinfaldari og hófsam- legri og með meira sögusniði, kannski bezt þessara sagna og þar með i bókinni. Götustúlkan birtist manni iill í þessari næmlegu og skemmtilegu lýsingu, frum- stæð lífsnautn hennar, ábyrgðarleysi og utangarðsmennska; sagan er ekki skýring á stúlkunni heldur túlkun hennar. í Draumnum er nýtt uppi á teningi: utan- garðslíf götustúlkunnar verður ekki þolað til lengdar, áreksturinn við siðavant, skilningslaust og hatursfullt umhverfið er uppistaða þessarar sögu sem lýkur í næstum óþolandi sársauka. Ásta velur þann kost að lýsa viðskilnaðinum við drauminn, fóstureyðingunni, í formi mar- traðar; það lánast hér allvel og dýpkar söguna til muna. En nýr skilningur á söguhetjunni birtist hér ekki: barnslegt
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132

x

Andvari

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.