Andvari - 01.03.1969, Side 13

andvari
ALEXANDER JÓHANNESSON
11
prófi loknu hélt hann áfram bóhmenntarannsóhnum, dvaldist í Þýzhalandi
arin 1914 og 1915 við háskólana í Leipzig og Halle. Lauk hann doktors-
prófi við síðar nefnda háskólann 1915. Ritgerð hans, sem var bókmennta-
fræðilegs efnis, nefndist Die Wunder in Schillers „Jungfrau von Orleans'.
Munnlega prófið fór fram 19. júní 1915, þann merka dag í sögu íslenzkra
kvenréttinda. Að þessu prófi loknu hélt hann heim til íslands og gerðist
einkakennari við Háskóla íslands, kenndi þar fyrst á vormisseri 1916 og
naut til þess styrks frá Alþingi. Á fjárlögum fyrir 1916 og 1917 eru honum
ætlaðar 1000 kr. hvort árið ,,til að halda fyrirlestra í þýzkum fræðum"
(Stjórnartíðindi fyrir ísland A 1915, bls. 70). Þessi fyrsta kennsla hans við
Háskólann var að mestu bókmenntaleg, um Goethe og Schiller, en þó kenndi
hann jafnframt gotnesku.
Ahugi próf. Alexanders á bókmenntum — eða öllu heldur starf hans að
bókmenntalegum efnum — er mestur á yngri árum hans, en svo er eins og
hann blossi skyndilega upp aftur, er hann fer að nálgast sjötugt. Vafalaust
hefir alltaf lifað í glæðunum, en önnur áhugamál náðu fastari tökum á hon-
um á manndómsárunum.
Ritstörf próf. Alexanders, að því er varðar fagrar bókmenntir, má flokka
í þrjár greinir: þýðingar, útgáfur og ritgerðir. Langsamlega mestur hluti
þessara ritverka varðar þýzkar bókmenntir og íslenzkar. Má það eðlilegt telja
miðað við próf hans og atvinnu. En víst er, að hann naut einnig bókmennta
annarra þjóða, þótt ekki komi það eins fram í verkum hans.
Af þýðingum prófessors Alexanders ber fremst að telja tvö meistaraverk
Schillers í leikritun: Mærin frá Orleans. Rómantískur sorgarleikur eftir Fr.
Schiller. Þýtt hefir Alexander Jóhannesson dr. phil., Rvk. 1917; og María
Stúart. Sorgarleikur í 5 þáttum eftir Fr. von Schiller. Rvk. 1955. Er það í
sjálfu sér eðlilegt, að Alexander léki hugur á að koma verkum Schillers í
íslenzkan búning, þar sem doktorsrit hans hafði einmitt fjallað um efni úr
leikriti eftir liann, fyrra leikritinu, sem hann snaraði á íslenzku. Síðara leik-
ritið hefst hann svo handa um að þýða, þegar hann losnar undan stjórnsýslu-
störfum við Háskólann. Hinn mikli starfsmaður verður þá að sökkva sér
niður í hugleikið efni frá yngri árum til þess að leysa hugann frá þeim
hversdagslegu vandamálum og þrasi, sem rektorsstörfum fylgja. En raunar
tókst honum það aldrei til fullnustu. Af öðrum leikritum, sem próf. Alex-
ander þýddi, mætti nefna Meyer-Förster, Alt-Fieidelherg (1923).