Andvari

Årgang

Andvari - 01.03.1969, Side 27

Andvari - 01.03.1969, Side 27
ANDVARI ALEXANDER JÓHANNESSON 25 virðist fullmikið að kalla kenningu — því að um helbera tilgátu er að ræða — er bvorki verri né betri en aðrar skoðanir, sem fram bafa komið um upp- runa málsins. Sannast sagna veit enginn neitt um upfruna mannlegs máls. Það varð til í svo órafjarlægri fortíð, að um það er engar beimildir að fá, óg engar aðferðir hafa fundizt né munu finnast til þess að rannsaka þetta mál. Hins vegar er þetta mjög kitlandi viðfangsefni, ef til vill vegna þess, að það er aldrei hægt að sanna né afsanna þær niðurstöður, sem menn komast að. En það er annað, sem hægt er að gagnrýna höfunda þessara kenninga fyrir, og það eru þær aðferðir, sem þeir beita til þess að rökstyðja kenningar smar. Og einmitt að þessu leyti liggur próf. Alexander vel við höggi. En bver er þá aðferð próf. Alexanders til þess að rökstyðja látæðiskenn- mguna? Hann hefir fyrir framan sig um 2200 indógermankar rætur. En bvað er indógermönsk rót? Ef til vill mætti segja, að rótin sé sameiginleg máleining, sem menn „búa til“ og telja, að orð innan indógermanska mála- flokksins séu runnin frá. Enginn veit, bvort „rótin“ hefir nokkru sinni verið Hl, allra sízt bvort bún hefir verið til sem sjálfstætt orð. Rótin er „endur- gerð", til þess að málvísindamenn geti gert sér betra yfirlit um skyldleika einstakra orða innan eins máls eða fleiri mála. Oft er sagt, að rótin bafi bina eða þessa merkingu. En bver er þessi merking? Hún er eins konar sam- nefnari fyrir merkingar þeirra skyldu orða, sem flokkuð eru undir hverja rót. Enginn veit, hvort rótin — ef bún hefir þá verið til — hefir haft þessa rnerk- mgu, og það er meira að segja ólíklegt, að bún bafi baft hana, því að rótum er yfirleitt „gefin" sértæk merking, en út frá almennri skynsemi er talið lík- legra, að samtækar (konkret) merkingar séu upprunalegri. Einn gallinn á vinnuaðferð próf. Alexanders er sá, að hann gerir ráð fyrir indógermönskum rótum og merlúngum þeirra sem staðreynd. Annað er það, að samanburður indógermanskra mála virðist ótvírætt sýna, að frumtunga Indógermana bafi verið mál, sem komið var á liátt þró- unarstig. Til þessa benda m. a. hinar flóknu beygingar í mörgum indóger- mönskum málum. Af þessu leiðir aftur, að gera verður ráð fyrir langri þróun frá upptökum mannlegs máls til indógermanska frummálsins. Niðurstaðan et' því sú, að indógermanskar rætur geta ekkert sagt okkur um uppruna mannlegs máls, því að við vitum ekkert, bverjum breytingum málið befir tekið á þessari leið.
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152
Side 153
Side 154
Side 155
Side 156
Side 157
Side 158
Side 159
Side 160
Side 161
Side 162
Side 163
Side 164
Side 165
Side 166
Side 167
Side 168
Side 169
Side 170
Side 171
Side 172
Side 173
Side 174
Side 175
Side 176
Side 177
Side 178
Side 179
Side 180
Side 181
Side 182
Side 183
Side 184
Side 185
Side 186
Side 187
Side 188

x

Andvari

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.