Andvari

Årgang

Andvari - 01.03.1969, Side 108

Andvari - 01.03.1969, Side 108
106 JAKOB BENEDIKTSSON ANDVARI orðum. Eigi að síður var þessi bók merkilegur áfangi í málhreinsunarstarfi, og útskýringar Konráðs hafa vafalaust orðið mörgum hvatning til að finna orð um sum þau liugtök sem honurn hafði ekki tekizt að þýða með einu orði. Benedikt Gröndal vann hjá Konráði við hreinritun á dönsku orðabókinni undir lokin og hefur lýst því á skemmtilegan hátt. Hann segir þar meðal annars að hann hafi komið til Konráðs „á hverjum morgni klukkan níu til að skrifa eftir honum til orðabókarinnar. Handritið var ekki fullgert fyrirfram, heldur jafn- óðum og prentað var... Nú var Konráð oft fjarska lengi að hugsa sig um og leita að íslenzkum citötum, hæði í fornritum, en einkum í Cleasbyssafninu, sem var geymt hjá honum, og tók þetta oft og tíðum langa stund, oft fjórðung stundar og enda meira, sem ég beið með pennann í hendinni og hafði ekkert að skrifa; hafði ég því bók við hliðina á mér til að lesa í á meðan (í þetta sinn var það „Mathilde" eftir Eugéne Sue), og hafði svo lengi gengið, að Konráð hafði ekki skipt sér af því, með því líka ég var fljótur og góður ritari. En allt í einu stendur Konráð upp, rífur af sér frakkann og tekur til að skamma mig fyrir það, að ég sé annað að gera og sinni honum ekki; þannig lét hann dæluna ganga í hálfa stund eða meir og barði sig allan utan og þjösnaðist um allt gólfið, en ég sat rólegur og skipti mér ekkert af þessu, og sagði ekki eitt orð; síðan fer Konráð aftur í frakkann og segir, að nú sé bezt við förum út".11 Síðan segir Gröndal að þeir hafi farið á veitingahús og lifað dýrðlega í mat og drykk það sem eftir var dagsins. Rétt mun nú að taka þessa lýsingu ekki alltof bókstaflega, þó að eitthvað þessu líkt hafi borið við endrum og sinnum. Hitt er vafalaust rétt að vinnubrögð Konráðs hafa ekki verið þau sömu og nú mundu þykja heppi- legust við orðabókarstörf, en hvað sem því líður, þá er árangurinn það sem máli skiptir, og með afrekum sínum á þessu sviði hefur Konráð unnið sér sess meðal íslenzkra brautryðjenda í orðabókargerð, þó að því hafi síður verið á lofti haldið en ýmsum öðrum störfum hans. Þess var áður getið að Jón Þorkelsson, síðar rektor, hefði unnið að því að búa Lexicon poéticum undir prentun. Eftir að hann kom heim til íslands og varð kennrri við latínuskólann tók hann til við orðasöfnun, fyrst úr fornu máli, síðar einnig úr máli síðari alda. En hann fór ekki að dæmi Hallgríms Schevings að hrúga upp safni án þess að birta neitt, heldur gaf hann út söfn sín smátt og smátt fyrst í stað í boðsritum latínuskólans. A árunum 1876—85 komu þar út tvö söfn á þennan hátt, Supplement til islandske ordböger I og II. Þar var einkum um að ræða viðbætur við þær fornmálsorðabækur sem þá voru út komnar, en þó með talsverðum viðaukum úr ritum frá 16. og 17. öld. í síðari útgáfunni af 11) Benedikt Gröndal, Dægradvöl (Rvík 1965), 126-27.
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152
Side 153
Side 154
Side 155
Side 156
Side 157
Side 158
Side 159
Side 160
Side 161
Side 162
Side 163
Side 164
Side 165
Side 166
Side 167
Side 168
Side 169
Side 170
Side 171
Side 172
Side 173
Side 174
Side 175
Side 176
Side 177
Side 178
Side 179
Side 180
Side 181
Side 182
Side 183
Side 184
Side 185
Side 186
Side 187
Side 188

x

Andvari

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.