Andvari

Volume

Andvari - 01.03.1969, Page 108

Andvari - 01.03.1969, Page 108
106 JAKOB BENEDIKTSSON ANDVARI orðum. Eigi að síður var þessi bók merkilegur áfangi í málhreinsunarstarfi, og útskýringar Konráðs hafa vafalaust orðið mörgum hvatning til að finna orð um sum þau liugtök sem honurn hafði ekki tekizt að þýða með einu orði. Benedikt Gröndal vann hjá Konráði við hreinritun á dönsku orðabókinni undir lokin og hefur lýst því á skemmtilegan hátt. Hann segir þar meðal annars að hann hafi komið til Konráðs „á hverjum morgni klukkan níu til að skrifa eftir honum til orðabókarinnar. Handritið var ekki fullgert fyrirfram, heldur jafn- óðum og prentað var... Nú var Konráð oft fjarska lengi að hugsa sig um og leita að íslenzkum citötum, hæði í fornritum, en einkum í Cleasbyssafninu, sem var geymt hjá honum, og tók þetta oft og tíðum langa stund, oft fjórðung stundar og enda meira, sem ég beið með pennann í hendinni og hafði ekkert að skrifa; hafði ég því bók við hliðina á mér til að lesa í á meðan (í þetta sinn var það „Mathilde" eftir Eugéne Sue), og hafði svo lengi gengið, að Konráð hafði ekki skipt sér af því, með því líka ég var fljótur og góður ritari. En allt í einu stendur Konráð upp, rífur af sér frakkann og tekur til að skamma mig fyrir það, að ég sé annað að gera og sinni honum ekki; þannig lét hann dæluna ganga í hálfa stund eða meir og barði sig allan utan og þjösnaðist um allt gólfið, en ég sat rólegur og skipti mér ekkert af þessu, og sagði ekki eitt orð; síðan fer Konráð aftur í frakkann og segir, að nú sé bezt við förum út".11 Síðan segir Gröndal að þeir hafi farið á veitingahús og lifað dýrðlega í mat og drykk það sem eftir var dagsins. Rétt mun nú að taka þessa lýsingu ekki alltof bókstaflega, þó að eitthvað þessu líkt hafi borið við endrum og sinnum. Hitt er vafalaust rétt að vinnubrögð Konráðs hafa ekki verið þau sömu og nú mundu þykja heppi- legust við orðabókarstörf, en hvað sem því líður, þá er árangurinn það sem máli skiptir, og með afrekum sínum á þessu sviði hefur Konráð unnið sér sess meðal íslenzkra brautryðjenda í orðabókargerð, þó að því hafi síður verið á lofti haldið en ýmsum öðrum störfum hans. Þess var áður getið að Jón Þorkelsson, síðar rektor, hefði unnið að því að búa Lexicon poéticum undir prentun. Eftir að hann kom heim til íslands og varð kennrri við latínuskólann tók hann til við orðasöfnun, fyrst úr fornu máli, síðar einnig úr máli síðari alda. En hann fór ekki að dæmi Hallgríms Schevings að hrúga upp safni án þess að birta neitt, heldur gaf hann út söfn sín smátt og smátt fyrst í stað í boðsritum latínuskólans. A árunum 1876—85 komu þar út tvö söfn á þennan hátt, Supplement til islandske ordböger I og II. Þar var einkum um að ræða viðbætur við þær fornmálsorðabækur sem þá voru út komnar, en þó með talsverðum viðaukum úr ritum frá 16. og 17. öld. í síðari útgáfunni af 11) Benedikt Gröndal, Dægradvöl (Rvík 1965), 126-27.
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150
Page 151
Page 152
Page 153
Page 154
Page 155
Page 156
Page 157
Page 158
Page 159
Page 160
Page 161
Page 162
Page 163
Page 164
Page 165
Page 166
Page 167
Page 168
Page 169
Page 170
Page 171
Page 172
Page 173
Page 174
Page 175
Page 176
Page 177
Page 178
Page 179
Page 180
Page 181
Page 182
Page 183
Page 184
Page 185
Page 186
Page 187
Page 188

x

Andvari

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.