Andvari

Árgangur

Andvari - 01.03.1969, Síða 165

Andvari - 01.03.1969, Síða 165
ANDVARI UM GRÓANDI ÞJÓÐLÍF ÞORSTEINS THORARENSENS 163 — í lofsyrðunum, sem þeir hermdu eftir honum um Jón á Gautlöndum. Þess vegna var andófið gegn honum alltaf fremur orðfátt, menn reyndu aS gæta þar virðingar bæði sjálfs sín og hans. Hins vegar varð mönnum fjölyrt um það, hvað helzt mætti verða sjálfum þeim til bjargar og þeim samtöhum, er þeir bundust gegn honum, enda varS meginstyrkur samtabanna í því fólginn, hve margra og margvíslegra úrræða var leitað til þess að efla þau og bjarga þeirn, er illa gekk, og hve mörgum fannst þeir eiga hlutdeild í þeim. Verður sigursaga samtakanna af þessu skiljanleg, en væri með öllu óskiljanleg, ef rökin að henni væru „taumar tortryggni og undirferlislegra grunsemda, sem dreitluðu inn í hugskot hvers manns í líki söguburðar og rógs“. En þó að Þorsteinn leyfi sér að segja ýmislegt í heimildarleysi og noti öðru hverju heimildir, sem eiga ekki við, þá er þess líka að minnast, að hann notai einnig mikið fyrstu handar heimildir og margar þeirra eru mikils verðar og skoð- aðar af glöggskyggni. Hann notar rnikiS bréfasafn Tryggva Gunnarssonar, geysi- lega fróðlegt bréfasafn, sem geymt er í ÞjóSminjasafninu, hann notar einnig miklar heimildir um ElliSaármálið og virðist nota þær af skapskyggni og hlut- lægni. Hann hefur víða lesið AlþingistíSindin með prýði og sums staðar með betur vakandi athygli en aðrir þeir, er þangaS hafa leitað efnis í rit sín. Fyrir þessum heimildum, sem nú hafa verið nefndar, og einnig ýmsum heimildum öðrum gerir hann þá grein, að unnt er að fara í slóð hans, ef lesandinn tortryggir hann. Hins vegar fylgir riti hans ekki nein heimildaskrá, og verður því ekki um sumar heimildir hans sagt, hvernig hann notar þær. Sem dæmi urn slíkt má t. d. nefna það, að hann hefur heimildir úr fórum Jakobs Hálfdanarsonar, og er lítil og óljós grein fyrir þeim gerð. En helzt virðist svo, að inn í þær hafi ofizt eitt- hvað af heimildum frá afkomendum Jakobs, en þær heimildir verður að skoða á annan veg að því er varðar samtíma hans. Um sumar aðrar heimildir hans finnst mér þó enn óljósara, hvaðan þær eru fengnar. Þá þykir mér Þorsteinn um of dómskár um menn og málefni og dómar hans margir hvatvísir og meira en vafasamir. Þar finnst mér einkum leiða hann af- vega, að honum hætti um of til að dæma eftir sjónarmiðum sjálfs sín og sinnar kynslóðar. En til réttláts dóms yfir mönnum liðins tíma þarf bæði skilning á þeirra sjónarmiðum og aS dæma þá að verulegu leyti eftir þeim. Ég nefni sem dæmi, að hann virðist í frásögn sinni um búnaðarskólamál Suður-Þingeyinga á bls. 480 taka undir ámæli Benedikts Sveinssonar um „ódrengskap" Jóns á Gaut- löndum í því máli, af því að Jón lítur ekki á þaS frá hagsmunalegu sjónarmiði Benedikts, þegar honum liggur á. Slíkt er að vísu í samræmi við hrossakaupa- pólitík tírnans, sem nú er að líða, og hana skilur Þorsteinn fullkomlega. En Jón á Gautlöndum og sýslunefndarmennirnir, er honum voru samtíða, litu þetta mál
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168
Síða 169
Síða 170
Síða 171
Síða 172
Síða 173
Síða 174
Síða 175
Síða 176
Síða 177
Síða 178
Síða 179
Síða 180
Síða 181
Síða 182
Síða 183
Síða 184
Síða 185
Síða 186
Síða 187
Síða 188

x

Andvari

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.