Andvari

Årgang

Andvari - 01.03.1969, Side 168

Andvari - 01.03.1969, Side 168
166 ARNÓR SIGURJÓNSSON ANDVAEI í síðasta þætti bókarinnar, um menningarsókn Þingeyinga á síðasta fjórð- ungi 19. aldar og skipti þeirra við Benedikt Sveinsson, er allra mest nýjabrum að finna. Það er ekki vegna þess, að hér sé urn það efni fjallað í fyrsta sinn, heldur af því að hér koma fram ýms ný sjónarsvið og nýjar athuganir á gömlum sjónarmiðum, svo að efnið stendur lesendunum í nýju Ijósi. Þetta gerir frásögn- ina víða heillandi fyrir þá, sem þekkja efnið vel áður. Einmitt þetta efni ætti ég, sem þetta rita, að þekkja betur en jafnvel nokkur annar, sem ekki hefur miklu meiri hæfileika til þekkingaröflunar. Þetta segi ég ekki vegna þess fyrst og fremst, að ég var fæddur, uppalinn og starfandi í þessu umhverfi og andrúmslofti þar til ég varð fertugur að árum og hef síðan ýmist átt þar heima, dvalið þar sem gestur eða horft þangað saknandi í 36 ár, heldur hefur einnig annað komið til: Ég valdi mér þetta efni að kjörsviði, er ég var tvítugur að aldri, og hef tvisvar beinlínis að því unnið árum saman að gera smíði úr þeim efnivið, sem ég fann þar. Ég hugðist ungur stofna alþýðlegan skóla, sem væri fyrst og fremst reistur á þingeyskum menningarerfðum, og naut ég til þess hvatningar frá þeim kennara mínum, er ég mat mest, Sigurði Nordal. Ég fór tveggja ára námsferð um Norður- lönd til að kynnast alþýðlegum skólum og alþýðumenningu þar og öðlast sjónar- mið til að meta menningarerfð mína rétt. Fyrir þá ferð og eftir hana sóttist ég eftir því, að kynnast þeim mönnum heima í héraði, er komnir voru á efri ár og ýmist höfðu borið uppi þann menningararf eða báru einkenni hans. Nefni ég þar til fyrstan Benedikt frá Auðnum, en þar næst rnenn eins og Fjallsbræður, Jóhannes og Indriða Þorkelssonu, Sigfús Bjarnarson, Þórarin Jónsson á Flalldórs- stöðum, Sigtrygg Helgason á Hallbjarnarstöðum og Sören Vilhjálm Jónsson, þar sem ég lagði til hliðar, að hann var illvígur fjandmaður föður míns, en bjó yfir einstæðum gáfum jafnframt ýmsu því, sem mér fannst þessum menningararfi háskalegast. Auk þessa lét ég af ásetningi fátt fram hjá mér fara, er fram kom frá hinum viðurkenndu þingeysku skáldum eða þingeysku hagyrðingum. Ég réðst líka af þessum sökum í kaupavinnu eitt sumar að Gautlöndum, þar sem mér þótti hafa verið höfuðstaður þingeyskrar menningarviðleitni og menningar- arfs. A þessum athugunum mínum af ásetningi gerðum varð að vísu að mestu tuttugu ára hlé, fyrst vegna erfiðis við skólastarf, síðan við að sjá fyrir stórri fjölskyldu við mikla fjárhagslega fátækt. Er hlé gafst aftur til að taka þráðinn upp, leitaði ég fyrst upptakanna að þessari menningarsókn, og eru rit mín, íslenzk samvinnufélög hundrað ára, Einars saga Ásmundssonar og Ásverjasaga, til vitnis um þá leit. Eg hef þó aldrei gleymt þvi, hvert upphaflega var kjörsvið mitt, og eru til vitnis urn það æviágrip um Þorgils gjallanda og föður minn, bæði að vísu flýtisverk. Til afsökunar litlum afköstum mínum er, að þar til að ég komst á eftir- laun, þurfti ég að vinna fyrir daglegum þörfum fullan starfsdag við annað og
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152
Side 153
Side 154
Side 155
Side 156
Side 157
Side 158
Side 159
Side 160
Side 161
Side 162
Side 163
Side 164
Side 165
Side 166
Side 167
Side 168
Side 169
Side 170
Side 171
Side 172
Side 173
Side 174
Side 175
Side 176
Side 177
Side 178
Side 179
Side 180
Side 181
Side 182
Side 183
Side 184
Side 185
Side 186
Side 187
Side 188

x

Andvari

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.