Andvari

Ukioqatigiit
Ataaseq assigiiaat ilaat

Andvari - 01.01.1980, Qupperneq 35

Andvari - 01.01.1980, Qupperneq 35
andvari SNORRI STllRLUSON OG NORÐMENN 33 sogelser vil henvende sin Opmærksomhed - horer det ogsaa at undersoge, om Snorres private Karakter og Livsforelse har havt Indflydelse paa hans Skrifter." Enda þótt Storm efaðist um margt í frásögn Snorra, gerði hann ráð fyrir, að hún hefði allmikið sögulegt gildi engu að síður. Þessi skilningur var ráðandi með- al sagnfræðinga fram á þessa öld eða allt til þess að Svíinn Lauritz Weibull og Norðmaðurinn Halvdan Koht hófu hina skörpu heimildarrýni sína. I frægum fyrirlestri frá 1913 (sem prentaður er í Historisk tidsskrift 1914 og nefndur er Sagaenes opfatning av vár gamle historie) og í öðrum greinum sínum, sem birtust seinna, mótar Koht nýjar starfsreglur sögulegra rann- sókna. Það hefur smám saman orðið mönnum ljóst, að því er hann segir, að í sögunum eru missagnir og skekkjur. Nú verði hins vegar að kanna, hvort sögurnar beri ekki merki þeirrar tíðar, þegar þær voru ritaðar. Hann vill beina athyglinni að heildarsýn þeirri, sem í sögunum birtist, svo og hneigð sagnanna. Koht fullyrðir - og styðst þar við eldri sagnfræðinga - að í ritum Snorra Sturlusonar megi greina þá grundvallarskoðun, að baráttan milli konungsvaldsins og höfðingjavaldsins sé aflgjafinn í fornri sögu Noregs. Snorra skjátlist hins veg- ar, að því er Koht segir. Ef kannaðar séu einstakar frásagnir Heimskringlu um tengsl konungs og höfðingja, sé ekki unnt að finna skilningi Snorra neina stoð. Þær séu mótaðar af atburðum samtíðar hans, og barátta Sverris konungs við lenda menn sé það, sem villi Snorra sýn, þegar hann fjallar um sögu fyrri kon- unga. Snorri hafi flutt þjóðfélagsandstæður samtíðar sinnar til fyrri aldar, þar sem það gat átt við, að því er Koht telur. Kenning Kohts um að, baráttan milli konungsvaldsins og höfðingjanna sé rauði þráðurinn í Heimskringlu, hefur verið harðlega gagnrýnd. Hins vegar er meginkenning hans talin rétt, kenningin, sem Gustav Storm ýjaði að í skrifum sínum, að frásögn sagnaritarans um fyrri tíð taki svip af samtíð hans sjálfs. ís- lenskir fræðimenn hafa sýnt fram á, að þessu sé svo einnig farið um íslendinga sögur. Edvard Bull tók við af Koht og hélt áfram starfi hans og gekk enn lengra. I inngangi að öðru bindi verksins Det norske folks liv og historie (1931) telur hann, að bókmenntir íslendinga á 13. öld, sem náðu hámarki með verkum Snorra Sturlusonar, séu „en kostelig kilde til forstáelsen av det 13. árhundres ándelige liv og kultur“. Fyrri sagnfræðingum hafi missést, að því er Bull telur, þegar þeir héldu því fram, að þeir gætu notað bókmenntir frá 13. öld sem grund- völl að samfelldri stjórnmálasögu Noregs allt frá 9. öld. í frásögnum Snorra sé að vísu að finna atriði, sem styðjist við raunverulega atburði, að hann telur, en ..vi má [.. .] oppgi enhver illusjon om at Snorres mektige h-istoriske epos har noen dypere likhet med det som faktisk skjedde i tiden mellem slaget i Hafrs- fjord og slaget pá Re,“ árið 1177. Sagnfræðingar nú eru flestir þessarar skoðunar. Við verðum að sætta okkur við, að Snorri gefur ekki rétta mynd af lífi og starfi norskra konunga. Voldug
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148

x

Andvari

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.