Menntamál - 01.12.1963, Page 21

Baldur
(Flmt í útvarpi veturinn 1901—02).
Formáli.
„Hér stend ég, ég get ekki annað, Gnð hjálpi mér. Amen.“
Við trúum því, að svo kunni mikill maður að liafa hagað
orðum sínum á örlagastund í lífi sjálfs sín og sögu vest-
rænnar menningar. Fá, skýr orð á örlagastund. í svipinn
ætla ég þó ekki að fjölyrða um örlögin né heldur sögulegt
heimildargildi þessara orða, en ég vík því til hlustenda, —
og skírskota þar til góðvilja þeirra og samvinnuvilja, að
þeir leiði hug að Jrví, hvern veg ólíkir menn myndu gera
orð Lúthers að sínum orðum. Allir myndu taka undir
fyrstu setninguna, en af ýmsu hugarfari. Margan myndi Jró
bresta Jjann myndugleika, þá hugprýði og tilfinningu af
lifandi skyldu, sem rís og vex af sannfæringunni um aðild
að góðu málefni, af Jdví að gegna miklu hlutverki, þar sem
leikstjórinn mikli skipar á sviðið. í einkatilveru sinni
mundi margur kenna Jress, að málefni hans eru misjöfn,
hlutverk hans rýrt og slælega leikið og skyldutilfinningin
margbeygð og brotin. Ég get ekki annað myndi Jrví ýmist
eiga við þótta og hjartsýni hins hjartaprúða trúnaðarmanns
við hugsjón og skyldu eða andvarp hins, er hvoru tveggja
hrást. En áköllunin, Guð hjálpi mér, fer að gildi eftir hinu
fyrra viðhorfi, hún er heimatekin stæling karlmennis eða
lítiltrúuð yfirlýsing um eigin vanmátt. Gildi orðsins er
gildi þess brjósts, sem yfir andanum býr.
Þó myndi gildismunur þessara orða verða rniklu minni,
ef hver mælti eigi aðeins með sjálfan sig í huga, heldur J^á
sveit alla, er hann skipar sem óbreyttur liðsmaður. Bið ég
hlustendur að fyrtast ekki við jafnaðarmennsku mína: