Menntamál - 01.12.1963, Blaðsíða 80

166
MENNTAMÁL
innar þjóðfélags- og ríkisskipan, sem sýni ótvíræða yfir-
burði.
Hér kemur greinilega í ljós mikill munur frá því, sem
var á tímum Weimarlýðveldisins. Ýkjulaust má raunar segja,
að hin harðvítuga stéttabarátta, sem þá var í algleymingi,
sé nú úr sögunni. Það jafngildir vitanlega ekki því, að hin-
ir ýmsu hagsmunahópar heyi ekki enn í dag harða inn-
byrðis baráttu um skiptingu arðsins. Það er eitt af einkenn-
um þjóðfélags, sem nýtur efnahagslegs og stjórnmálalegs
frelsis. En það er gleðilegur árangur hinna almennu efna-
hagslegu framfara í Vestur-Þýzkalandi frá því, er gjaldmið-
ilsbreytingin átti sér stað 1948, að raunverulegar tekjur og
lífsafkoma verkamannastéttarinnar hafa batnað verulega og
batnar enn hröðum skrefum. Á meðan framfærslukostnaður-
inn óx um h. u. b. 20% á árunum 1950—1958, hækkaði
tímakaup iðnverkamanns um 80% á sama tíma.
Glæsilegasti árangurinn í baráttu verkalýðsfélaganna
lyrir bættri aðstöðu verkamannsins í ríkinu eru lögin um
meðákvörðunarrétt frá maí 1951. Síðan eru fulltrúaráðin
í stórfyrirtækjum kola- og stáliðnaðarins að hálfu skipuð
fulltrúum vinnuþega. Vissulega bíða hér enn mörg vanda-
mál úrlausnar, svo sem á hvern hátt væri hægt að láta með-
ákvörðunarréttinn ná til annarra sviða efnahagslífsins,
hvernig hægt væri að gera verkalýðinn að þátttakanda í
ágóðahluta fyrirtækjanna, á hvaða hátt hentugast væri að
koma til leiðar eignamyndun vinnuþega almennt. Allt eru
þetta vandamál, sem hina ýmsu þjóðfélagshópa og stefnur
greinir að sjálfsögðu á um.
Nú má sjá þess merki í Sambandslýðveldinu, sem einn-
ig á sér stað í öðrum þróuðum iðnaðarlöndum hins vest-
ræna heims, að iðnaðarþjóðfélagið sjálft hnígur í þá átt,
er fram líða stundir og þróun jieirra miðar áfram, að afnema
stéttaandstæður. Marx hafði þess vegna fyllilega á réttu að
standa er hann spáði: Iðnaðarþjóðfélagið þróar með sjálfu
sér þá sögulegu tilhneigingu að yfirvinna stéttaandstæð-