Iðunn : nýr flokkur - 01.04.1928, Síða 52

150
Alþýöan og bækurnar.
IÐUNN
snauð, af því höfundarnir hafa ekki lifað þróttmiklu og
fjölbreyttu starfslífi. A sama hátt verður stíll þeirra og
ritmál óskýrt, af því það er ekki sótt í hinn lifandi brunn,
á varir alþýðunnar, sem talar hreinasta íslenzku. Þeirra
heimur er erlendar bækur og gleðilíf Reykjavíkur. Málið
er oft kaffihúsa-reykvíkska með erlendri setningaskipun.
Eina kiljanska skáldið, sem ritar gott mál og fjörugt,
er Þórbergur Þórðarson. Nýtur hann orðasöfnunar
sinnar úr alþýðumáli.
Allmargar og góðar fræðibækur hafa verið gefnar út
á síðari árum. Agúst H. Bjarnason hefir unnið þjóð-
nytjaverk með bókum sínum. En raunalega ritar hann
oft þreytulega og fjörlaust. Er fræðimönnum, er mikið
rita og fátt annað starfa, mjög hætt við slíku.
Guðmundur Finnbogason er slæmt dæmi þess, hvernig
fræðimenn geta þornað upp og orðið stofulærðir. G. F.
ritaði margt skemtilega meðan hann var ungur. En nám
hans var dýrt. Alþingi veitti honum fé til þess að hann
gæti helgað sig allan ritstörfum. Síðan er eins og hann
hafi þrotið andlega frjósemi. Bók hans, »Stjórnarbót«,
er stofulærðari en flest annað, sem ritað hefir verið á
íslenzka tungu. Þekkingarleysið á mannlífi og þjóðarlund
lýsir sér í hverri línu. — Nýlega hóf Þjóðvinafélagið
útgáfu alþýðurita. G. F. þýddi Mannfræði. Ef gefa hefði
átt út bók til viðvörunar um það, hvernig alþýðubækur
mega ekki vera, hefði vel tekist með bók þessa.
Þýðingar eru vandaverk. Vel þýdd bók er ekki lengur
útlendingur. Góður þýðandi tileinkar sér svo efni þess,
er hann þýðir, að það verður hold af hans holdi; les-
andinn finnur ekki annað en frumsamið sé á móðurmáli
hans. Þannig þýddu þeir Sveinbjörn Egilsson og Stein-
grímur Thorsteinsson. Málið á Mannfræði-þýðingu G. F.