Iðunn : nýr flokkur - 01.04.1928, Side 53

Iðunn : nýr flokkur - 01.04.1928, Side 53
IÐUNN Alþýöan og bækurnar. 151 er þannig, að hver lína bendir á erlendan uppruna. En þó sýnir valið á bókinni betur, hvernig lærðum mönnum getur mistekist, er þeir vilja rita eða þýða fyrir alþýðu. Þar er vitnað í aragrúa fræðimanna og gengið út frá því sjálfsögðu, að alþýðan þekki þá alla. Efnisskipun er líkust því að miðum með fræðiorðaklausum hefði verið hent í pott og hrært í, en síðan væri lesið eftir því, sem tilviljunin rétti hendinni miðana. Eg geri svo tíðrætt um Mannfræðina af því, að miklar vonir voru tengdar við þýðandann, bókin er hin mest mishepnaða tilraun, sem gerð hefir verið, er til að rita alþýðubók á íslenzku. En margar bækur komast nokkuð í áttina. Eins og yngstu skáldin syngja líkt og úti á þekju, vegna þess að þau vilja ekkert annað gera en skálda, eins eru fræðimenn okkar í háska fyrir því, að verða alt of stofulærðir. Þeir lifa ekki lengur með alþýðunni, skilja ekki, margir hverjir, kjör hennar og hugsunarhátt. Þeirra heimur er heimur erlendra bóká. Þess vegna geta þeir boðið alþýðu slíkt andans ómeti sem Mannfræðina. Eg hefi hér að framan bent á það, sem mörgum okkar alþýðumannanna þykir vera að bókmentastarfsemi síðustu ára, en að engu getið margs þess bezta, sem ritað hefir verið. Ekki eru öll skáld kiljönsk, né allir fræðimenn stofulærðir. En bókmentirnar eru í háska, vegna sérfræði- og einhæfniskenninga efnishyggjunnar. Einhæft skáld getur ekki skilið margbreytt mannlíf, né oinhæfur fræðimaður ritað fyrir marglyndan fjölda. Þetta er svo sérstaklega háskalegt af því þjóð okkar er svo smá, að bókmentir okkar geta ekki þrifist, nema allir *e29ist á eitt, þeim til stuðnings. Og um fram alt mega el<ki bókmentir okkar þorna og skorpna upp í tómum lærðum skáldskap og hávísindalegum fræðisyrpum, er

x

Iðunn : nýr flokkur

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Iðunn : nýr flokkur
https://timarit.is/publication/442

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.