Iðunn : nýr flokkur - 01.04.1928, Side 86

Iðunn : nýr flokkur - 01.04.1928, Side 86
184 Rilsjá. IDUNN leyti). Bókin þessi, sem hér ræðir um, fjallar þuí líka um forna austnorðrænu (= dönsku og sænsku) jafnframt fornri vestnorð- norðrænu (= norsku og íslenzku). Hún fræðir um norðræna menning almennt og yfirleitt. Fyrir þessu heiti er full greinargerð gefin í formáia bókarinnar. Efni bókar þessarar skiplist í þrjár höfuðdeildir. Þar heitir hin fyrsta Inngangur, en hin önnur er Leskaflar úr fornnorðrænum bókmenntum og sú þriðja stutt málfræði ásamt orðasafni og nafna- skrá. Þessu máli í Innganginum er svo skipt í ýmsa kafla, er nú skal greina: 1. Utbreiðsla norðrænna þjóða og tungumáls. Þar er sagt, ef- laust með réltu, að Sviþjóð sé móðurbyggð norðrænna þjóða. En líklega má segja með nokkurnveginn góðum rökum, að suðurhluti Skandínavíuskagans ásamt dönsku eyjunum sé frumheimkynni ger- manskra þjóða, en svo smáfærðist byggðin út yfir Jótland og norðurjaðar Þýzkalands frá Saxelfi að Oderfljóti, og viö þaö sat um nokkurt skeið þangað til fiutningar hófust suður á bóginn fyrir alvöru. Líklega einna fyrst frá Gotlandi og Borgundarhólmi. Fyrstu reglulegar þjóðflutningar eiginlega norðræns fólks telur höf. vera ferðalag Gota og Burgunda, Gefða og Vendla austur og suður í lönd, en síðustu flutningarnar voru víkingaferðirnar (750—1050) í Austurveg og Vesturveg. A inum eiginlega þjóðflutningstíma (c. 375—575) var aftur mest skrið á Germanaþjóðum þeim, er ból- fastar voru orðnar á miðsvæðum Norðurálfunnar, en þá var kyrrð á Norðurlandabúum, nema að því leyti að nokkurt strjál af frænd- um þeirra að sunnan hefir víst hröklast undan Húnum aftur til Norðurlanda. í þessum kafla er mikill sögufróðleikur í ýmsar áltir. 2. Hetjualdarbókmenntir Norðurlandabúa. í þeim kafla ræðir um Eddukvæði og Forneskjusögur. Hugsunarháttur og öll lífs- skoðun germanskra þjóða er hér tekin til umræðu. 3. Elzti norðrænuskáldskapur. Höf. tekur þar réttilega fram, að norðrænn fornaldar skáldskapur hafi varðveitt arfsagnir, sem eigi tilheyri norðrænum lýðum einum, heldur öllum Germönum. Það er því eiginlega rangt, þegar sumir fræðimenn hafa stundum sagt, að efnið í kvæðunum um Völsunga og Gjúkunga sé þýzkt, en svo hafi út af því verið orkt af norðrænum skáldum. Vitanlega er efnið þar samgermanskt og heyrir til þeim tímum, sem full greining milli Sunnmanna og Norðmanna var enn eigi á komin eða viðurkennd í verki. Þetta eru þjóðsagnir, sem byggjast á sann-

x

Iðunn : nýr flokkur

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Iðunn : nýr flokkur
https://timarit.is/publication/442

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.