Iðunn : nýr flokkur - 01.04.1928, Page 90

188
Ritsjá.
IÐUNN
verið borin fram sem k og því verið sagt unkt, ekks (af ungr,
egg). Þarna var g borið fram sem enn í dag ýmist með sínu rétta
hljóði ungs, eggs eða-sem ch í þýzhu = i/nlis, ehlls (sbr. eignarf.
af kambr og land, sem aldrei verður kamps, lants, heldur er frb.
kambs, lands og stundum kams, lans, og af kvabb og broddr, sem
hljóðar kvabbs, brodds, en varð aldrei né verður kvapps, brotts).
— Yfirleitt er hljóðfræðin þarna samt ágæt.
Eigi get ég fallist á það (43. gr.) að hljóðvarpið í Týr, bý (á
frumn. Tívaz, bíva) o. fl. sé v-hljóðvarp. Sannleikurinn er víst sá,
að v, sem upphaflega stóð milli sérhljóða, en lendir síðar (við
hvarf endahljóðsins) á undan samhljóði eða kemst í að veröa út-
hljóð, breytist í u samkvæmt frumnorðrænu hljóðlögmáli (sbr. got-
nesku) og hverfur eftir að hafa gert hljóðvarp. Þetta má sýna
þannig: Tívaz > Tívr Tíur j> Týr og bíva j> bív > bíit
j> bý. Hér er því um u-hljóövarp að ræða.
Um beygingarfræðina hefi ég tómt lof að segja; hún er að vísu
stutt, en skýr og rélt. Aftan við hana kemur svo ofurstutt setn-
ingafræði, sem eflaust er betri en ekkert og svo loks bragfræði,
sem er hæfilega löng fyrir byrjendur. Orðasafnið aftast í bókinni
sýnist vera mjög vandað.
Þegar ég svo lít yfir alla bókina, þá tel ég hana vera ágætt
verk. Það er fagnaðarefni fyrir allar norðrænu þjóðirnar, en eink-
um fyrir oss Islendinga, að fá slíkt rit um fornmenningu vora og
mál, samið á ensku heimstungunni. Við það að kynnast bókinni
munu margir fræðimenn meðal enskumælandi þjóða leiðast til
þess og laðast að kynnast menningu vorri á síðari öldum og öll-
uin andlegum og líkamlegum hag vorum í nútímanum.
Lýk ég svo máli rnínu, sem ég sé að er (líkt sem bókin sjálf)
fremur ritgerð um fornfræðileg efni heldur en málfræðileg, enda
munu flestir menn telja það kost en eigi galla.
Jóhannes L. L. Jóhannsson.
Sigurjón Jónsson: Ljósálfar — 112 bls. — Reykjavík 1927.
Svo er margt sinnið sem skinnið, segir máltækið. Kemur þetta
víða fram, en hvergi fremur en í ritdómum. Það þykja einum
sælir söngvar, sem öðrum lála illa í eyrum. Á þetta vitanlega ræt-
ur að rekja til mismunandi smekks og ólíkra skapgerða, en jafn-
framt þó til þess hugarástands, sem vér erum í, þegar vér kynn-
umst því, sem vér leggjum á dóma.