Iðunn : nýr flokkur - 01.04.1928, Side 94

192
Ritsjá.
IÐUNN
Hatur gýs upp á milli bræöranna, sem eru tvíburar og hafa unnað
hvor öðrum svo heitt og verið svo samrýmdir sem hægt er að
hugsa sér. Og Helgi og Aslaug flytja burt, en Jón verður eftir
hjá móður sinni.
Sagan er vel sögð og rás atburða eðlileg — en áreiðanlega
hefði reynt meira á þolrif höfundar og persónanna, ef Áslaug hefði
ehki veikst, en hnúturinn verið leystur á annan hátt en gert er.
Og sagan hefði unnið við það. Eftirvænting lesandans hefði auk-
ist. Nú er ekki hægt að segja, að bókin hrífi. Efnið er margþvæll.
Hefði því orðið að taka á því fastari tökum og varpa yf>r Þaö
nýju og skörpu ljósi, ef bókin hefði átt að verða hrífandi. Persónu-
lýsingarnar eru skýrar, en ekki sérsfaklega mikið í þær lagt.
Náttúru- og sveitalífsiýsingarnar eru viðfeldnar, en ekki svo frá-
bærilega gerðar, að þær geti varpað bjarma yfir söguna. Stíilinn
er lállaus og málið yfirleitt gott, en hvorugt tilþrifamikið.
En ef til vill koma föstu tökin — tiiþrifin — í seinni hluta
bókarinnar. Svo mikið lætur höfundur lesendurna ráða í í lok
þessa fyrra hluta, að þeir þykjasl vissir um, að nýir erfiðieikar
og nýtt sálarstríð bíði persónanna.
Að mínum dómi er „Gömul saga“ fullkomnari að formi en
„Gestir“, en innihaldið léttara.
Guðm. Gíslasoti Hagalín.
Stuðlamál II. Margeiv Jónsson hefir safnað og búið til prent-
unar. Útgef. Þorsteinn M. Jónsson. Akureyri 1927.
Vísnagerð hefir verið iðkuð einna mest allra Ijóðmenta á landi
hér, all frá því er Einar Gilsson kvað Ólafsrfmu á 14. öld — og
ef til vill fyr — tii vorra daga. Eru rímurnar ekki óríflegur þáltur
í bókmentum vorum. Auk þeirra hafa verið ort feiknin öll af
smærri kviðlingum og lausavísum. Enginn veif hvílík ógrynni vísna
hefir glatast og gieymst, þótt hitt sé geysimikið, sem sett hefir verið
í letur eða lifáð á tungu þjóðarinnar. Alþýðuskáldin og hagyrðing-
arnir hafa viðhaldið miklum orðaforða, fornum orðum, heitum og
kenningum, sem alþýðu til sveita hefir alt til þessa dags verið
skiljanlegur og tiltækur. Hagyrðingarnir hafa lagt stund á að vera
faguryrtir og snjallir.
Efni vísnanna er oft ekki stórfengiegt, en framsetningin er snjöll
og grípur mann föstum tökum. Frumtónninn er djúpur, kemur frá
hjarta þjóðarinnar, enda er form og efni þeirra úr íslenzkum jarð-