Jörð - 01.10.1941, Blaðsíða 116

Páll ísólfsson:
ÞANKAR
II - UM SKILNING Á TÓNLIST
Ú SAGA gengur, að eitt sinn liafi maður nokkur spurt
Einar Jónsson myndhöggvara, livernig skilja iiæri
mynd, er hann hafði þá nýlega lokið við. En Einar
svaraði af mestu Iiógværð: „0, hún er nú aðallega til þess
að horfa á hana.“ Um sannleiksgildi þessarar sögu veit
ég ekki, en hitt veit ég, að í henni felsl mikill lærdóm-
ur. Og þegar menn spyrja að því, hvernig þeir eigi t. d.
að skíija klassiska músik, þá er í raun og veru aðeins
um eitt svar að ræða, og það er þelta: Hún er aðallega
til þess að hlusla á hana. Eða svo ekki sé liægt að mis-
skilja orð mín: Hinn rétti skilningur á tónlist næst í
raun og veru með því einu, að iilusta nógu oft og vel á
hana. Hitt er aftur annað mál, að það má á ýmsan hátt
glæða áhuga manna fyrir músik og flýla fyrir skilningi
þeirra á henni, en aðalatriðið er að hlusta — hlusla!
Það er algengt, að menn skilji það, sem þeir iiotna ekk-
ert í, en botni hinsvegar ekkert í því, sem þeir vita. Og
myndi ])etta ekki livað sízt eiga við, þegar um tónlist
og skilning manna á henni er að ræða. Dómar manna
og hugmyndir um þessa ójarðbundnu og svífandi list eru
liarla margvíslegir, og, eins og vonlegt er, byggðir á skiln-
ingi eða skilningsleysi, eða þá á því, sem verst er at
öllu, ]). e. á andúðinni gegn þvi, sem menn eru óvanir,
og er þeim þess vegna enn hulið.
Það er mjög erfitt að tala um músík. Að sumu leyti
lield ég þó, að það sé erfiðast fvrir tónlistarmann. Hann
vildi helzt láta músikina tala sjálfa, og er enda vanast-
ur því. En þó verður að gera ])á kröfu til tónlistar-
mannsins, að hann sé öðrum fremur fær um að tala
um list sína, liafi meiri þekkingu á henni en aðrir, og eig1
])ess vegna hægara með að miðla öðrum þeirri þekkingu.
418 jöbð