Prestafélagsritið - 01.01.1922, Blaðsíða 13

Prestaféiagsritio. Séra Páll Bjömsson í Selárdal. 9
baccalaureus philosophiae, sem þá þótti mikill frami, vék svo
heim til Islands (1644) og þótti þá afbragð ungra manna að
lærdómi, svo að Þorlákur biskup jafnaði honum saman við
Brynjólf biskup. Var Páll þá að hugsa um að hverfa aftur til
Danmerkur og afla sér þar frægðar og frama, en það áform
snerist brátt á annan veg, því að á Maríumessu á langaföstu,
veturinn eftir útkomu hans (25. marz 1645), vígði Brynjólfur
biskup hann til prests í Selárdal, og á þessu útkjálkabrauði,
vestur í Arnarfjarðardölum, ól séra Páll allan aldur sinn upp
þaðan, yfir 60 ár samfleytt, við auð fjár, en andstæða ham-
ingju á ýmsan hátt. Rúmu ári síðar (1646) kvæntist hann í
Skálholti Helgu Halldórsdóttur lögmanns Olafssonar, systur
Margrétar konu biskups, og var góð vinátta með honum og
séra Páli jafnan síðan, enda voru þeir þremenningar að
frændsemi. Ðrátt fékk séra Páll mikinn orðstír fyrir mælsku
og andríki sem kennimaður, varð skömmu síðar prófastur í
sýslunni, og gegndi því embætti yfir 50 ár. Hann var mikill
athafnamaður í búskap og jók auðæfi sín ár frá ári, stundaði
sjávarútveg af miklu kappi, og lét sér ekki fyrir brjósti brenna
að hafa viðskifti við »framandi þjóðir«, sem þá var kallað, og
þung hegning lá við á þeim tímum, ef uppvíst varð.
Fáum árum eftir að séra Páll varð prestur fór að draga
upp ískyggilega bliku í lofti þar vestra, þá er Þorleifur Korts-
son, þessi lítilmótlegi, einsýni og ólærði valdsmaður, hóf galdra-
mannabrennur sínar, með því að taka af lífi á þann hátt 3
menn í Trékyllisvík á sama árinu (1654), og eftir það má
segja, að hver brennan reki aðra, næstu 30 ár, sérstaklega í
lögmannstíð Þorleifs, því að íslendingar gerðu sér það til
skammar Kópavogsárið fræga 1662, ofan á alt annað, að lyfta
þessum æðisgengna brennuvargi upp í æzta veraldlega valda-
sess landsins, og var þá sannarlega ekki á góðu von. Galdra-
hræðslan var þá orðin svo ofboðsleg hjá fólkinu, bæði lærð-
um og leikum, að skynsemi og rólegrar íhugunar gætti alls
ekki, svo að jafnvel hinir beztu og vitrustu menn soguðust
inn í þessa hringiðu og mistu alla stjórn á sjálfum sér, ef
einhverja óhamingju bar þeim eða venzlamönnum þeirra að