Sjómannadagsblaðið - 05.06.1988, Blaðsíða 194

192
SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ
Aldan óð óbrotin á Brjótinn. Þess vegna var hann árum saman mikið brotinn á vorin. Svo var fyllt upp fyrir utan hann og þá mesti
krafturinn úr öldunni, þegar hún skall á Brjótnum sjáifum. Það hefur ekki stór brimað í Bolungavík í mörg ár. Veðurfar hefur
breyst þannig að nú eru hafveðrin austanstæðari en áður gerðist og hafsjóinn leggur ekki eins upp á víkina eins og í útnorðangörð-
um fyrrum. Það eru ekki nema elstu menn í Bolungavík, sem muna samfelldan brimgarð milli Ófæru og Hóla.
og vætt var í „klofbússum", eins og
klofstígvélin vóru jafnan nefnd, því
að skinnbrækur lögðust af með vél-
bátnum eða um líkt leyti. Það var
tíðum, að formaðurinn óð í sjálfum
sér, sérstaklega ef lágsjávað var og
honum þótti mikið við liggja, að
leggja fyrir sem lengst fram. Þegar
sjór var hálffallinn út eða meira, þá
gat báturinn verið kominn fram á
treggjalda áður en hann flaut. Það
var einnig algengt, að landmennirnir
væru valdir til að vaða, ef svo djúpt
var orðið við hælinn, að menn væðu
þar uppfyrir klofbússurnar. Þeir
gátu farið heim og haft fataskipti,
þegar búið var að setja ofan.
Skorðumennirnir, sem alltaf vóru
sjómenn, því að þeir þurftu að vera
um borð, þegar lent var, vöknuðu
oft í setningi, og fóru votir á sjóinn.
Finnbogi Benódusson lýsir loka-
atriðinu í ofansetningi svo, í áður-
nefndri grein í Heima:
„Þegar formaður hafði lagt fyrir
síðasta hlunn svo framarlega í sjó
sem hann gat dýpst vaðið, var bátur-
inn látinn hvíla á annarri skorðunni.
Kallaði þá formaður: „Gefa upp“.
Einn mannanna stóð þá viðbúinn og
hélt um stopparakrókinn. Þá gerðist
þrennt í einu: Stoppmaður kippir
brögðunum eldsnöggt upp af pelun-
um, — þegar sá er króknum heldur
finnur stopparann slakan, kippir
hann hart í og smeygir króknum úr
spillykkjunni, en báturinn tekur við-
bragð og rennur á flot með véla-
mann jafnan einan innanborðs, en
hann var látinn fara upp í áður en
gefið var upp, og oftast, einkanlega
ef bára var, látinn setja vél í gang
áður en ýtt var. Oft kom það fyrir,
þegar báturinn átti að renna fram,
að hann rakst í, áður en hann kæmist
á flot. Var þá bátnum ruggað og lát-
inn hnalla niður á skorðurnar á víxl,
svo í honum hrikkti upp í efsta siglu-
hún. Svo var vélinni gefin full skrúfa
aftur á bak og þannig hamaðist bæði
vél og menn. Oft dugði það þó ekki
og varð þá að fá hjálp annarra skips-
hafna til að þræla bátnum á flot.
Samhjálp manna í þessi striti var
bæði mikil og almenn, því enginn
vissi hver næst þyrfti að fara í liðs-
bón. En þessir setningar gátu stund-
um verið hin mesta þrælavinna, ef
illa tókst til.“
Uppsetningurinn var alltaf nefnd-
ur hífing, og þar gekk allt hægar fyrir