Uppeldi og menntun - 01.01.1994, Qupperneq 31

GUÐNÝ GUÐBJÖRNSDÓTTIR
„STRÁKAR OG STELPUR
f TAKT VIÐ TÍMANN"
Mat á áhrifum þróunarverkefnis á viðhorf
skólabarna til jafnstöðu kynjanna
Grein pessi er lýsing á mati á þróunarverkefni um jafnstöðu kynjanna sem kennarar 8-9 ára
barna við Myllubakkaskóla í Keflavík stóðu aðfrá pví íjanúar 1991 til vors 1992. Greinar-
höfundur tók að sér að rneta áhrif verkefnisins á nemendur út frá peim markmiðum sem
kennararnir settu. Markmið verkefriisins var ífyrsta lagi að hafa áhrifá viðhorf barnanna til
eigin getu varðandi ýmis atriði sem pjálfuð voru ístarfskrókum og náðu til heimilisstarfa,
umönnunar, viðhalds, tækni, rannsókna og tómstunda. í öðru lagi var stefnt að þvíað hafa
áhrif á viðhorf nemenda til launaðra starfa, með umfjöllun um pau og með pví að fara í
vinnustaðaheimsóknir. ípriðja lagi var markmiðið að hafa áhrifá viðhorf nemenda til ólaun-
aðra starfa eða heimilisstarfa með vinnu í starfskrókwn, umræðum, skólaheimsóknum for-
eldra og heimaverkefnum. Sú aðferð var notuð við matið að leggja viðhorfskönnun fyrir
börnin í peim bekkjum sem tóku pátt í verkefninu og einn samanburðarbekk úr sama skóla,
bæði íupphafi verkefnisins, vorið 1991 og ílokin. Niðurstöður benda til að markmið eitt hafi
ekki náðst miðað við pær mælingar sem gerðar voru. Sú viðhorfsbreyting til eigin getu sem
fram kernur á verkefnistímabilinu kemur einnig fram hjá samanburðarbekknum. Markmið
tvö virðist hafa náðst að hluta. Mat barnanna ápvíað hve miklu leyti pau 18 störf, sem spurt
var um, eru kvenna- eða karlastörf, breyttist að hluta frá upphafi til loka verkeftnsins, en
ekki jafn mikið og hugmyndir barnanna um vægi pessara starfa með tilliti til launa. í upp-
hafi kom fram greinileg samsvörun á milli hugmynda barnanna um pað hvort konur, karlar
eða bæði kynin vinna störfin, og hugmynda peirra um eðlileg laun fyrir pau. Þessi samsvör-
un var einnig til staðar í lok verkefnisins og styrktist að pví leyti að 6 af 18 störfum voru
metin marktækt lægra til launa af tilraunahópunum í lokin, en samsvarandi breyting var
minni og ekki tölfræðilega marktæk hjá samanburðarhópnum. Breytingin er íátt til raun-
sæis, p.e. hugmyndir barnanna breytast til samræmis við pau laun og virðingu sem viðkom-
andi störf njóta í reynd fremur en að vart verði við grundvallarendurmat á vægi starfa til
launa eins og stundum er kallað eftir í jafnréttisbaráttunni. Þriðja markmið þróunarverk-
efnisins virðist einnig hafa náðst að hluta. Tilraunahópurinn telurfleiri heimilisstörf mikil-
væg ílok verkefnisins en samanburðarhópurinn. Áhrifin virðast meiri á drengi en stúlkur.
Verkefnið hefur hins vegar haft lítil áhrif á hugmyndir barnanna um pað hverjir eigi að
vinna heimilisstörfin á peirra heimilum íframtíðinni en athygli vekur hve börnin eru jafn-
réttissinnuð að pessu leyti bæði í upphafi og ílok verkefnisins. Þessar niðurstöður benda til
að vinnan og umfjöllunin um heimilisstörf hafi verið áhrifaríkust til viðhorfsbreytinga, lík-
lega vegna pess að bæði var unnið með slík störf í starfskrókum og foreldrarnir tóku pátt í
peirri umræðu, bæði með heimsóknum ískólann og með heimaverkefnum. Ljóst er einnig að
heimilisstörfin eru mun nærtækari og raunverulegri fyrir börn á þessum aldri en störf á
vinnumarkaði. Að lokurn erfjallað um niðurstöðurnar ogýmsar spurningar sem pessi mats-
athugun hefur vakið, bæði efnislega og aðferðafræðilega.
Uppeldi og menntun - Tímarit Kennaraháskóla íslands 3. árg. 1994
29