Uppeldi og menntun - 01.01.1994, Blaðsíða 71

JÓN TORFI JÓNASSON
deildir grunnskóla. Að auki eru sýndar meðaleinkunnir hvers hóps úr samræmd-
um prófum grunnskóla. Innan skólanna er svo notuð ofangreind skipting á brautir
eftir því sem við verður komið.
Undirstrikuð eru þau brautskráningarhlutföll sem vænta má að séu hæst miðað
við eðli skólans. Síðasti dálkurinn sýnir einnig hve erfitt er að bera saman árangur
hópanna eða námsferil í skólunum vegna þess hve kunnátta nemenda (eða náms-
geta) í þessum hópum er ólík þegar þeir koma inn í skólana. Samt sem áður er
athyglisvert að sjá hve ólík þessi hlutföll eru, en þó einkum hve lág þau eru, nema ef
vera skyldi hjá þeim sem innrita sig í menntaskólana. En þar er líka hópurinn sem á
auðveldast með bóknám samkvæmt niðurstöðum samræmdu prófanna.
UM FLUTNING
Talið er að nemandi hafi flutt sig af einni braut á aðra ef hann hefur verið skráður á
þær báðar. Flutningur í háskóla eða skóla á mörkum háskólastigsins (sem krefjast
tiltekins náms úr framhaldsskóla) er ekki talinn hér með.
Margs konar skilgreiningavandamál skjóta upp kollinum þegar setja þarf mæli-
kvarða á flutning. Það er þess vegna svolítið erfitt að meta flutning í skólakerfinu,
eða öllu heldur að skilgreina hvað á að telja þar með. í sumum skólum flyst fólk á
milli brauta án þess að vera að færa sig til í kerfinu.9 Sumir þurfa að skipta um skóla
þótt þeir færi sig ekki til í kerfinu.10 Oftast er hægt að álykta sem svo að þeir nem-
endur, sem hafi einhverjar einingar metnar, hafi flutt sig en það er ekki alltaf svo,
meðal annars ekki í síðara dæminu sem að ofan er nefnt. Auk þess er hægt að flytja
sig á milli ólíkra brauta án þess að haft sé fyrir því að meta einingar formlega ef það
er gert innan sama skóla.
Af þeim, sem skráðir eru í framhaldsskóla, hafa um 17% flutt sig á milli brautar-
flokka samkvæmt þeirri flokkun sem hér er notuð.'1 Þetta virðist ekki há tala þegar
haft er í huga að brautakerfið átti að auðvelda flutninga og stórir hópar hverfa frá
námi án þess að ljúka því á eðlilegum tíma, hugsanlega vegna þess að þeir hafi ekki
fundið nám við hæfi (Jón Torfi Jónasson og Guðbjörg Andrea Jónsdóttir 1992:43,
Tafla 4.1). Þegar leitað er að mynstri í flutningum má athuga hvort nemendur flytji
sig á einhverjum ákveðnum tíma, t.d. snemma í námi eða seint í námi. Um 90%
nemenda skrá sig á svipuðum tíma í framhaldsskóla (haustin 1985 og 1986), en ekki
er að sjá að um einhverja „fardaga" sé að ræða.12 Flutningarnir dreifast nokkuð jafnt
á þau ár sem upplýsingar voru til um. En það er forvitnilegt, í Ijósi þess sem rætt var
í upphafi þessarar greinar, að athuga hve mörgum einingum fólk hefur að jafnaði
9 í sumum bóknámsskólum skipta brautir um nafn á milli ára, t.d. í Menntaskólanum í Reykjavík, og stundum
geta tveir nemendur, sem fara nákvæmlega sömu leið í gegnum framhaldsskóla, verið skráðir á ólíkar brautir
í upphafi án þess að það merkist á námsvali þeirra.
10 Nemendur í iðnnámi þurfa stundum að færa sig á milli skóla til þess að geta haldið áfram námi í tiltekinni iðn-
grein, einkum vegna þess að framhaldsdeildir eru ekki til í öllum skólum.
11 Af þeim 3397, sem skráðu sig í framhaldsskóla (sjá Töflu 1), hafa 582 (17,1%) verið skráðir á meira en einn flokk
brauta, en 2815 (82,9%) aðeins á einn flokk.
12 Árið 1987 flytja 3,5% sig, næsta ár 3,0%, þá 3,3% og 1990 3,8%.
69