Uppeldi og menntun - 01.01.1994, Side 38

„STRÁKAR OG STELPUR í TAKT VIÐ TÍMANN"
þessa kvarða fyrir níu ára börn á íslandi til samanburðar við aðra athugun mína á
notkun kvarðans meðal átján ára menntaskólanema (Guðný Guðbjörnsdóttir 1994).
Tekið skal fram að þessi kvarði hefur ekki verið staðlaður á íslandi og því ber að líta
á niðurstöður sem vísbendingar til frekari athugunar.
Dæmi um spurningar um kvenlæg, karllæg og ókynbundin atriði: Hversu vel
eiga þessi atriði við þig? Merktu við einn svarmöguleika.
1. Ég er heiðarleg(ur) mjögvel(4) vel(3) sæmilega (2) illa(l)
2. Égveit að éghef hæfileika mjögvel(4) vel(3) sæmilega (2) illa (1)
3. Ég er hlýleg(ur) mjög vel(4) vel(3) sæmilega (2) illa (1)
Fyrsta spurningin tilheyrir ókynbundnu atriðunum á CSRI-kvarðanum, önnur
spurningin þeim karllægu og þriðja spurningin tilheyrir kvenlægu atriðunum. Slík
flokkun kemur ekki fram á eyðublaðinu heldur er atriðunum 60 blandað saman í
eina samfellda röð. Við úreikninga er fundið meðalgildi svara á kvenlægu atriðun-
um 20 annars vegar og karlægu atriðunum hins vegar, þannig að hámarksgildi í
hverjum flokki er 4,0 en lágmarksgildi 1,0.
Til að kanna áreiðanleika CSRI-kvarðans í íslenskri þýðingu var hann lagður
fyrir einn bekkinn aftur haustið 1992 af bekkjarkennara eins og áður. Fylgnin á milli
útkomu á fyrri og seinni fyrirlögn var 0,62 fyrir karllægu einkennin og 0,57 fyrir þau
kvenlægu. Þessar fylgnitölur teljast viðunandi, ekki síst í ljósi þess að útreikningar
byggja aðeins á einum bekk. Sambærilegar fylgnitölur hjá Boldizar (1991) eru 0,56
og 0,71, en þeir útreikningar voru byggðir á endurtekinni fyrirlögn hjá 128 börnum.
Fyrirlögn
Ákveðið var að leggja viðhorfskönnunina fyrir börnin eitt og eitt í einu í upphafi
verkefnisins eða því sem næst. Það var gert í febrúar 1991 af Kristrúnu Guðmunds-
dóttur, Margréti Jónsdóttur, Bryndísi Guðmundsdóttur, Ásu Björk Snorradóttur og
Guðnýju Guðbjörnsdóttur. Könnunin var lögð fyrir þrjá 3. bekki sem tóku þátt í
verkefninu (tilraunabekki), alls 60 börn, og einn samanburðarbekk (18 börn) úr
sama árgangi í sama skóla sem ekki tók þátt í þróunarverkefninu. Ekki náðist að
leggja könnunina fyrir fjórða tilraunabekkinn í þetta sinn.
Sömu aðilar lögðu könnunina aftur fyrir í maí sama ár, þó að efast hefði mátt
um að viðhorfsbreyting hefði átt sér stað á þremur mánuðum. Dagsetning annarrar
fyrirlagnar réðst m.a. af því að þennan dag var mikil vöffluveisla fyrir foreldra í til-
raunahópnum og þótti fróðlegt fyrir matsaðila að fylgjast með og að taka þátt í
henni. Ekki er greint frá niðurstöðum annarrar fyrirlagnar í þessari grein, enda
höfðu Iitlar breytingar orðið eins og búist var við.
I lok verkefnisins eða í maí 1992 var könnunin lögð fyrir börnin í þriðja sinn,
fjóra tilraunabekki (samtals 80 börn) og sama samanburðarbekkinn (20 börn). Fyrir-
lögnina önnuðust þær Guðný Guðbjörnsdóttir og Marín Björk Jónasdóttir. Þá var
áðurnefndur CSRI-kvarði um kynímyndir barna og unglinga einnig lagður fyrir.
Það gerðu kennarar viðkomandi bekkja, hver í sínum bekk.
36